Ierse dans leer je, het zal je niet verbazen, gewoon op een dansschool. Daar zijn er (helaas) niet veel van in Nederland. Zeker buiten de Randstad moet je er al snel wat reizen voor over hebben om Ierse dans te kunnen beoefenen, al is er rond het nieuwe millennium veel in gang gezet en is het aantal scholen langzaam stijgende.

Meedere organisaties

Daar komt een 'maar' bij kijken. Er zijn twee grote dans-organisaties, naast een aantal kleinere, allemaal met hun eigen docenten en examen-orgaan, maar ook hun eigen overtuigingen. Een dansschool is altijd bij een van die organisaties aangesloten.
Dat ze Ierse dans doceren, betekent echter niet dat ze allemaal hetzelfde zijn of doen. Iets om zeker op te letten als je een school zoekt.

Certificering om jezelf docent te mogen noemen

Ierse dans mag niet zomaar door iedereen gedoceerd worden.
Elke organisatie kent een examen-traject wat je met goed gevolg af moet ronden.

Zowel de Kilkenny School of Irish Dance, waar ik begon, als de Redmond School of Irish Dancing, waar ik sinds 2014 dans, is een dansschool onder An Coimisiún le Rincí Gaelacha (CLRG), vrij vertaald, de Ierse Dans Commissie, die ook de docenten certificeert.
Er zijn verschillende gradaties te behalen en in de (pittige!) examens wordt naast een enorme berg danskennis ook kennis van het land en algemene geschiedenis gevraagd.
Als je in Ierland woont, ben je verplicht ook een deel Iers te kunnen spreken. Kom je uit het buitenland, dan is dat een keuze.

Wedstrijden

Hoewel het voor velen een hobby is (een hobby waar veel vrije tijd in gaat zitten, dat wel) is Ierse dans ook zeer competitief. Veel scholen zien hun studenten graag aan wedstrijden mee doen en als school veel kampioenen ingeschreven hebben staan geeft een soort aanzien.
Dat wil overigens niet zeggen dat je aan wedstrijden mee móet doen: als je echt niet wil, wordt dat gerespecteerd.

Een wedstrijd voor Ierse dans wordt 'Feis' genoemd (spreek uit: fesj). Dat waren oorspronkelijk bijeenkomsten waar naast dans ook allerlei andere zaken beoefend werden, zoals bespelen van Ierse muziekinstrumenten en het maken van streekproducten.
Tegenwoordig is een Feis hoofdzakelijk een danswedstrijd.

Veel scholen houden jaarlijks een wedstrijd. Die kunnen 'gesloten' zijn, waardoor alleen dansers van de organisatie waar de dansschool onder valt, mee mogen doen. Andersom zijn wedstrijden nogal eens 'open' voor dansers van andere organisaties.

Als je denkt dat die wedstrijden niet in Nederland worden gehouden, heb je het mis. Dat toont echter het gesloten karakter van Ierse dans. Heb je ooit wel eens een aankondiging voor een Ierse danswedstrijd gezien in de publieke ruimte? Precies. Tenzij je bij een dansschool aangesloten bent of ouders of kinderen hebt die dansen, zul je er vaak niets van weten.

Iedereen welkom

Het Ierse dans-wereldje is nogal gesloten, maar iedereen mag, na het betalen van de entreeprijs bij een wedstrijd naar binnen en vooropgesteld dat het niet erg druk is kun je een plekje uitzoeken. Als je geluk hebt is er ook een catering met zelfgebakken (lokale) lekkernijen en soms is er zelfs een kleine markt met allerlei dans-benodigdheden of Ierse souvenirs.

Verwacht op een Feis echter geen flitsende Riverdance-achtige taferelen. Er is geen lichtshow, er zijn geen rookmachines en je moet niet gek opkijken als er in een bepaalde competitie 5 of wel 10 keer achter elkaar hetzelfde muziekje gespeeld wordt.
Vooral daarom wordt er weinig reclame voor gemaakt. Velen zullen het waarschijnlijk te saai vinden en het na enkele dansen bij dat ene bezoek houden. Daarnaast wordt er behoorlijk wat 'jargon' gesproken tussen de deelnemers, die er daarnaast nogal 'apart' bijlopen.

Voertaal en een woord van waarschuwing

Op een Feis speekt men over het algemeen Engels, ook in Nederland, ook al komen de deelnemers uit alle landen van de wereld.
Let op: Hoe machtig mooi of interessant je het ook vind: filmen en fotograferen is vaak niet toegestaan op een Feis.

• Deel 5: Show en traditie: kleding en uiterlijk
• Deel 7: Fabels en mythes

---