Dans! - Een stoomcursus Ierse dans. Deel 5: Show en traditie: kleding en uiterlijk
Show
De kleding hangt, ik blijf nog even bij de verschillen tussen man en vrouw, van het geslacht af.
In de showdans, de extreme kostuums uit Lord of the Dance even niet meegerekend, zie je de mannen vrijwel altijd in pantalon en een net overhemd met eventueel een gilet en sowieso een stropdas. De vrouwen dragen vrijwel altijd een of andere jurk, samen met een panty.
In de loop der jaren heeft 'sex sells' (enorm) terrein gewonnen en zijn de jurken steeds korter en bloter geworden en worden ook panty's steeds vaker weggelaten, om over de materiaalkeuze van de jurken maar te zwijgen.
Het haar van de vrouwen wordt vaak maar niet altijd, gekruld, zodat het mooi veert bij het opspringen en neerkomen.
Traditie...
De kledingkeuze stamt uit een tijd dat Ierse dans vooral in je zondagse kleding beoefend werd. Dat waren in vroeger tijden je beste kleren, een reden waarom er ook bij wedstrijden nog altijd strenge regels gelden over wat wel en niet mag en vooral de mannen er met pantalon, overhemd, chilet en stropdas netjes bijlopen.
...Mannen
Voor mannen heeft 'de show' een enorm stempel gedrukt op de traditionele kleding en kan er echt gesproken worden van het tijdperk 'Voor Riverdance' en 'Na Riverdance'.
Voor Riverdance dansten mannen nog wel in kilt, of in kostuums met stukken stof die sierlijk zwaaiden bij het bewegen en veel weg hadden van de jurken, maar na Riverdance was dat afgelopen. De mannen dansen sindsdien in pantalon, overhemd en gilet. Helaas zie je de traditionele kledij vrijwel nooit in een show, wat bijzonder jammer is.
...Vrouwen
Het verschil tussen show en traditie bij vrouwen is (tegenwoordig) groter dan bij de mannen. De traditionele jurken zul je vrijwel nooit op een grote show te zien krijgen. Waar het bij de show tegenwoordig allemaal behoorlijk bloot is, zijn décolletés, blote armen en jurken die net het kruis en achterwerk bedekken taboe in de traditionele wereld. De rug moet dicht zijn, de sleutelbenen bedekt, de jurk moet een voorgeschreven lengte en lange mouwen hebben.
De traditionele jurken zijn, op het basis-uiterlijk na, weinig veranderd. Ze zijn vooral veel uitbundiger geworden. De meningen daarover zijn verdeeld. De een vindt de felgekleurde jurken met motieven en bergen glimmende zaken traditie, de ander is het een doorn in het oog.
Pruiken
Een punt dat discussie oproept - vooral wie er als eerste mee begonnen is - is het gebruik van pruiken. De een zegt dat deze trend overgewaaid is uit de VS, de ander is er stellig van overtuigd dat de Ieren zelf er mee begonnen zijn.
Het is niet verplicht en beïnvloedt je punten niet, maar het wordt mooi gevonden de haren, net zoals bij de showdans te krullen, zodat het mooi beweegt tijdens het dansen. Dat kost tijd als je geen gekruld haar hebt en zeker vroeger moest je er heel wat voor doen om een volle bos krullen te krijgen. Tegenwoordig is dat met krultangen en dergelijke allemaal wat makkelijker, maar tegen het vele springen en landen is een dergelijk 'gemaakt' kapsel vaak niet opgewassen, veel haarlak of niet.
Zo zijn pruiken langzaamaan gemeengoed geworden. Die zijn er in de meest uiteenlopende vormen en kleuren. Maar de kleur, enorme extra haardos en de nogal opvallend verende pijpekrullen zijn de oorzaak dat het gebruik ervan toch vaak opvalt. Naar mijn mening is het resultaat ook eerder negatief. Voor de duidelijkheid: de pruiken worden over het eigen haar gedragen of zijn opsteek-haarstukken.
Sokken voor minderjarigen, panty's voor volwassenen
Voor de vrouwen geldt nog een extra onderverdeling tussen meisjes en vrouwen. Tot het 18de jaar is het dragen van panty's op wedstrijden niet toegestaan. Meisjes dragen tot die leeftijd zogenaamde 'poodle socks'. Dikke wollen sokken (!) die vaak, maar niet altijd, 2/3de van de onderbenen bedekken. De jurk bedekt alleen nog een deel van de bovenbenen.
Zodra het 18de jaar bereikt is, moeten de poodle socks vervangen worden door panties met een dichtheid van minstens denier 70. Op het hoogste niveau is dat weer een keuze: je mag met sokken dansen, maar je mag ook een panty dragen.
Waar dit verschil vandaan komt is me onbekend. Ook de geschiedenis rept er niet over. Mijn verklaring is dat dit vroeger een gemakkelijk onderscheid betekende in de zin van 'scheidt de meisjes van de vrouwen' oftewel: in 1 oogopslag was te zien wie huwbaar was en wie niet.