• This page in English

Woord vooraf

Dit soort praktijken zijn niet zonder risico! Weet waar je aan begint!
Waar je hier 6.25473 leest, geld dit artikel (voor zover ik weet) ook voor Metabo:

• 6.25470 en 6.25471 (NiCd 9,6 Volt, 1,4 en 2,0 Ah, alleen afwijkend aantal cellen)
• 6.25473 en 6.25474 (NiCd 12 Volt 1,4 en 2,0 Ah)
• 6.25479 (NiMh 12 Volt 3 Ah)

Voor de kosten is dit amper interessant. 10 cellen (Panasonic BK300SCE, de E-variant van de BK300SCP (voormalige HHR300SCP)) kosten 25 Euro en een beetje commercieel verkrijgbare vervang-accu zit daar niet veel boven. Het zelf doen en meer vertrouwd raken met je puntlasser... daar kan natuurlijk geen commercieel verkrijgbare accu tegenop.

De Metabo BZ 12 SP schroefmachine

Toen ik in 2006 of iets dergelijks mijn Metabo BZ 12 SP kocht, kwamen daar twee (toen nog) gangbare nikkel-cadmium accu's (6.25473) bij. Nickel-metaalhydride accu's waren toen ook al verkrijgbaar, maar die waren aan de prijs en deze accu's waren nog prima in orde, dus vervangen was ook niet nodig.

Na een jaar of 10 begon de capaciteit echter duidelijk af te nemen en verving ik de machine door een nieuwe: de oude ging naar pa. Met de machine was namelijk niets mis en omdat hij er minder intensief mee werkte kon hij leven met de beperkte accu-duur.

Tot februari 2021 een van de accu's echt niet meer wou en direct na opladen nog hooguit een minuut bruikbaar was.
Zou daar wat aan te doen zijn? Inmiddels had ik een puntlas-apparaat en zou ik de cellen kunnen vervangen...

Accu's gaar: open maar!

Ik moest toch al bij Nkon bestellen en die hadden ook een goede kwaliteit (Panasonic) cellen voor dit soort toepassingen.
Allereerst is het formaat (sub-C) al wat afwijkend, belangrijker is dat lang niet elke sub-C cel geschikt is voor schroefmachine-gebruik: 8 tot 10 keer de nominale stroom bij blokkade van de motor is geen uitzondering! Daarom moeten er cellen gebruikt worden die deze piek-ontlading aankunnen, zoals het genoemde type.

Met de cellen binnen schroefde ik de bewuste accu open. De schroeven daarvoor zitten aan de onderkant en 1 schroef is, om te 'voorkomen' dat je de accu opent, met een plastic dopje afgesloten. Een boortje van 2 millimeter vreet zich er wel in vast waarna je het dopje er uit kan trekken. Een echte vastgesmolten pin ben ik ook tegengekomen bij andere versies. In dat geval is uitboren de enige optie.

De bovenkant van de cellen en strip-verbindingen is afgesloten met een stevig stuk karton met kleeflaag. De temperatuursensor is op een wat moeilijke manier tussen de cellen gemonteerd, met de draden door een gaatje in het karton gevoerd.

Dat maakt het karton verwijderen nogal lastig en omdat ik de verbindingspinnen naar de schroefmachine als allerlaatste wou plaatsen (zodat ik niet straks met een compleet onder spanning staande accu moest uitkijken voor kortsluiting), wou ik het karton weghalen.

Om dat makkelijker te maken kun je het karton het beste op het rode lijntje inknippen.
Het spreekt voor zich dat dit een risicovolle operatie is als de cellen nog flink lading bevatten!
Daarna kun je het karton gemakkelijk (op de foto) naar onderen trekken.

Puntlassen van de nieuwe cellen en contact-aansluitingen

Met de oude accu in de buurt van de nieuwe kon ik gemakkelijk afkijken hoe de cellen geordend moesten worden en welke verbindingen ik moest leggen. Het nikkel-strip is 0,2 mm dik en 10 mm breed, zoals op het origineel. Het enige wat afwijkt is het strip zelf: de strips met een sleufje tussen de te puntlassen delen kon ik niet krijgen.

Elke cel werd eerst voorzichtig met wat fijn (1600) schuurpapier opgeruwd, net zoals het te puntlassen oppervlak van het nikkel. Beiden werden daarna met alcohol gereinigd.

De cellen heb ik met een aantal elastiekjes bij elkaar gehouden, waarna het puntlassen een eitje was. Instelling op de kWeld: 40 joule. Begin overigens met puntlassen op de negatieve aansluiting van elke cel. Het positioneren is een stuk makkelijker dan op de positieve aansluiting.

Uiteraard werd het pakket hierna omgedraaid om de bovenzijde van de benodigde verbindingen te voorzien.

Het enige dat wél hergebruikt werd waren de puntlas-contacten met aangemonteerde draden naar de contacten voor de schroefmachine. Dit omdat de draden hardgesoldeerd (of gepuntlast, ik weet het niet) zijn aan deze contacten en ik dat zelf vast niet zo mooi en bedrijfszeker voor elkaar kan krijgen.

Met een stanley-mes scheidde ik deze contacten voorzichtig van de originele cellen.

Dit is (uiteraard) een gevaarlijk werkje, omdat je met het mes sluiting kan maken! Bij compleet dode cellen zoals in deze accu is dat amper een gevaar, als de cellen nog in betere staat verkeren, wel!

Zorg dat de contacten netjes in de plastic houder zitten en dat deze geheel in elkaar zit. Doe er desnoods een tie-wrap of elastiekje omheen om ze ook bij elkaar te houden. Eenmaal bij het puntlassen aangekomen zit je nu met een accu die opgeladen is. Maak sluiting en je zal het berouwen!

Puntlas daarna EERST de plus-aansluiting: deze moet vrijwel exact in het midden van de positieve aansluiting van de laatste 'open' (niet verbonden) cel komen en bepaalt daarmee automatisch de uitlijning voor de min-aansluiting.

Daarna kun je de spanning controleren. Met een druppeltje kit heb ik de temperatuursensor weer stevig tegen een cel gemonteerd.
Let op: ik heb geen idee of er een speciale temperatuurgeleidende kit gebruikt is! Eigen risico!

Laatste werkzaamheden

Na 24 uur uitharden van de kit is de accu klaar. Na het plaatsen van het karton werd de behuizing weer in elkaar geschroefd.

De schroefmachine heeft weer een prima accu en kan nog een tijdje mee. Nog leuker is dat de capaciteit iets meer dan verdubbeld is (van 1,4 naar 3 Ah), dus er kan ook langer met de machine gewerkt worden. Daar staat een langere laad-duur tegenover. De slechte cellen worden te zijner tijd richting milieustraat afgevoerd.

Ik zal bijhouden hoe lang deze accu het uithoudt. (28-03-2021)

Maar... Maar... waarom geen lithium-ion?

Op Youtube zie je veel ombouw van dergelijke machines naar lithium-ion cellen, inclusief soms levensgevaarlijke oplossingen om deze cellen weer op te laden.

Afgezien van het gevaar en moeilijkheden om de cellen kwijt te kunnen in de behuizing, is er ook een praktisch bezwaar. De AC 30 lader kan geen lithium-cellen laden. Dan is de keus snel gemaakt.

---