Modelbouw - NS-geel, Reclamebaan-blauw: op zoek naar airbrush-alternatieven

Als je een modeltrein ombouwt of van hevige schade hersteld hebt en je wil ook het uiterlijk aanpakken, is verf vaak de meest bepalende stap. Niets bepaalt zo sterk de aanblik als het juiste kleurenschema.

Maar, dat juiste kleurenschema kan een behoorlijke opgave zijn. Eerst moet je de juiste kleuren vinden, of hopen dat die bestaan.
Als je een airbrush hebt, is het vaak gemakkelijk om 'die ene' kleur aan te brengen. Met het mengen van diverse kleuren kun je werkelijk elke kleur maken die je wilt.

Toen ik begon met het ombouwen van mijn Lima Hondekoppen, was dat dan ook het eerste probleem waar ik tegenaan liep. Veel verfsoorten hadden precies de juiste kleur, maar waren geschikt voor airbrush-gebruik óf gebruik met de kwast.
Mijn kwast-kwaliteiten waren (en zijn) niet goed genoeg om dat met een penseel op te lossen, dus was ik veroordeeld tot spuitbussen. Een airbrush beschouwde ik toen nog als een te duur stuk gereedschap.

De spuitbussen waar ik mee begonnen ben zijn, naar m'n huidige inzicht, ongeschikt voor dit werk. De verfnevel is te krachtig en vooral de Dupli-color spuitbussen hebben een vrij grove korrel die waarschijnlijk te grof is voor modelbouwwerk. Ik ben er echter wel mee begonnen en laat de informatie daarom staan.

Om proefstukjes te beoordelen heb ik uit styreenplaat van 2 millimeter dik een aantal strookjes gemaakt. Die strookjes zijn ongeveer 100 millimeter lang en 27 millimeter breed, echt nauw komt het niet.

De alternatieven

Voordat ik met spuitbussen van Tamiya aan de gang ging, besloot ik in bouwmarkten in het verf-schap te kijken wat er te krijgen was.
Ik heb gekozen voor spuitbussen van Colorworks en Dupli-color.

RAL 10212, Colorworks spuitbus als NS-geel, vergelijking met Lima Hondekop kopbakken Als eerste mogelijk alternatief voor NS-geel: RAL 1021 koolzaad geel glans, spuitbus van 400 ml van Colorworks.

Hier kan ik kort over zijn: de dekking en hechting is beroerd en deze spuitbussen verspreiden een gigantische spuitnevel. Daarnaast vind ik de kleur niet echt in de buurt komen van NS-geel. De glans doet onnatuurlijk aan (tenzij je van glanzende treinen houd)

Alternatief 2: RAL 1023 Traffic Yellow (Verkeers-geel) mat satijn, 400 ml spuitbus van Dupli-color.

Van deze spuitbussen raakte ik enthousiaster dan van de Colorworks. In vergelijking met de Colorworks relatief duur (al snel 2 keer zo duur) maar minder spuitnevel en de dekking en hechting is beter.

Liet de laag verf bij de Colorworks bij een voorzichtige schraap met de nagel finaal los, bij deze moet je redelijk wat geweld gebruiken om de verflaag van het styreen af te krijgen. Het lijkt meer op NS-geel en de boel glanst niet zo hinderlijk. Ik koos toendertijd voor deze kleur als vervanger van NS-geel.

Ik wist toen nog niet dat de Mastica-ombouwset die ik had gekocht niet voorzag in een intercity-hondekop, dus ging ik op zoek naar een kleur die in de buurt komt van de baan die over de ramen loopt, wat ik voor het gemak maar even 'intercitybaan-blauw' noem.

Blauwe band (Intercitybaanblauw) om ramen en deuren van een koploper Alternatief 1: RAL 5002, Ultramarine blauw, hoogglans, 400 ml spuitbus van Colorworks.

Hier kan ik wederom kort over zijn: de verf hecht en dekt slecht en er wordt een enorme spuitnevel gecreëerd. Daarnaast is dit ook weer een hoogglans versie.

Alternatief 2: RAL 5015, Sky blue, mat satijn, 400 ml spuitbus van Dupli-color.

Hoewel de dekking veel beter is, is dit niet de kleur die in de buurt komt van het blauw dat ik nodig heb. Deze kleur is waarschijnlijk beter bruikbaar als reclamebaanblauw: de schuine blauwe banen op de zijkanten van treinstellen.

Voorbeeld RAL 5003 en RAL 5010 Alternatief 3 en 4: RAL 5003 en 5010, beide van Dupli-color.

Na 2 proefplaatjes in NS-geel gespoten te hebben en het ene plaatje een band van RAL 5003 en het een band van RAL 5010 gegeven te hebben, ben ik er nog niet helemaal uit.
Beide kleuren vind ik redelijk overkomen. RAL 5010 is wat lichter van kleur dan RAL 5003, maar de laatste komt vanwege de donkere kleur imposanter over.

Hiernaast het plaatje met RAL 5003 vergeleken met een van de Hondekoppen.

RAL 5010, proefplaatje vergeleken met een van de Hondekoppen.

Bij een airbrush houdt het niet op...

Dit artikel maakte ik toendertijd aan om de alternatieven die ik had kwa verf voor een hondekop-vier te beschrijven, bij gebrek aan een airbrush. In 2009 kocht ik een airbrush, maar dat betekent niet dat ik niet meer naar alternatieven hoef te zoeken.

Immers, met de airbrush kan je allerhande kleuren verwerken die lijken op NS-geel, waar niet echt een werkelijke definitie van bestaat omdat het, eenmaal blootgesteld aan de elementen, toch in 1001 varianten te vinden is.

Wat wel vermeldenswaardig is: ik praat hier over het oude NS-geel. Dat is wat minder 'warm' dan het nieuwe geel dat op de huidige 'Koplopers' en dubbeldekkers te vinden is. De nieuwe kleur schijnt overigens wel beter bestand te zijn tegen UV-straling.

Allereerst nog een kleine terugblik op spuitbussen. Kort na het Dupli-color werk ontdekte ik de spuitbusjes van Tamiya. Vooral 'Chrome Yellow' (TS-47) komt aardig in de buurt voor het geel, en 'French Blue' (TS-10) komt aardig in de buurt van het reclamebaan-blauw. Voor de daken kan het voor meer zaken geschikte 'Gunship Grey' (TS-48) prima gebruikt worden.

Over naar de airbrush. Voor de airbrushers brengt onder andere de firma kleiNSpoor de nodige kleuren verf op de markt. De een vindt het fantastische verf, de ander moet grote moeite doen om de verf te laten hechten of überhaupt goed uit de spuit te krijgen.

Ik heb de betreffende verf nog nooit geprobeerd, wat vast ooit eens zal gebeuren.
Ik besloot eens in andere hoeken te gaan zoeken. Zowel Revell, Modellmaster en Vallejo hebben kleuren in hun assortiment die aardig overeenkomen met NS-geel. Zoals gezegd, een echte kleur bestaat alleen als de treinen net uit de werkplaats of wasstraat komen.

Ik waag 4 pogingen, met:

Flesjes Vallejo airbrush-verf in verschillende kleuren De flesjes van Vallejo zijn als eerste aan de beurt. De 'Model Air' lijn van Vallejo is een reeks acryl-gebaseerde verven, waar ik tot nu toe nog weinig goede ervaringen mee heb. Vallejo staat echter wel bekend om z'n uitstekende verf dus mag ik ook verwachten dat er weinig problemen optreden.

Wat meteen positief opvalt aan de flesjes 'Model Air' van Vallejo is het doseergemak. De metalen blikjes van Humbrol of Revell heb ik nooit echt handig gevonden, omdat je de blikjes nooit met 1 hand open kan maken en je bij het schenken van verf altijd morst en het zeker niet nauwkeurig is.

De flesjes van Vallejo hebben nog het meeste weg van een flesje Sterilon, de dop is met 1 hand te verwijderen en door licht knijpen is uitstekend per druppel te doseren.

Heel handig is het feit dat de verf min of meer spuitklaar is. Dat is wel wennen. De verf droogt enorm snel en je moet vrijwel direct beginnen met spuiten na het in het cupje gieten. Een oplossing hiervoor heb ik nog niet gevonden. Een druppel water helpt iets, maar niet veel.

Wat betreft het spuiten: het duurde even voor ik de verf een beetje door had, maar daarna verliep het spuiten best aardig. Nadat ik de twee testplaatjes had laten drogen bekeek ik het resultaat. De plaatjes zijn werkelijk superstrak uitgehard en lijken een betere hechting te hebben dan Revell verf.

Test-plaatjes met Vallejo Model-air 71002 en 71078 ter vergelijking met Tamiya TS-47 De belangrijkste vraag is natuurlijk de kleur. Al bij het spuiten bleek 'Yellow' te licht. 'Gold yellow' leek aanvankelijk te warm maar tijdens het spuiten begon ik te twijfelen.

Na diverse keren in 2 soorten licht (TL-licht en daglicht) vergelijken met een Piko Hondekop, een Sprinter van Fleischmann, de Lima Hondekop gespoten met Tamiya TS-47 en een Lima ICR wagon met fabrieksverf lijkt Gold Yellow zelfs eerder iets te licht.

Door op 15 tot 20 druppels Gold Yellow 1 druppel rood in te mengen denk ik dat ik de gewenste kleur bekom, voor zover het echt nodig is: alleen als je verschillende verf-fabrikanten naast elkaar zet zie je verschil, verder niet.

Wil je niet mengen, dan heb je met Gold Yellow een hele goede benadering van NS-geel.

Hiernaast zie je een vergelijking met 'Yellow' en 'Gold Yellow' op de met TS-47 verf van Tamiya bespoten Hondekop.

De oplosmiddelen...

De potjes Modelmaster blinken sowieso niet uit in gemak van openen. De deksels zitten enorm vast en kreeg ik alleen met een geribbelde punt-tang open. Dat kan ook aan mijn redelijk grote handen en lange vingers kunnen liggen, dat maakt het grijpen van een klein potje moeilijker.

Voordeel: met goed schudden hoeft er weinig geroerd te worden. Verdunnen kan met wasbenzine en is ook noodzakelijk, de verf is niet spuitklaar.

De verf dekt makkelijk en droogt mooi strak op. 'Isignia Yellow Flat' en 'Flat Yellow DE/UK' ontlopen elkaar weinig.
Leg ik ze naast elkaar om te vergelijken en vervolgens op een hondekop van Piko en wat Lima-materieel dan lijkt het een mengsel te moeten worden van die 2. Yellow Flat FS33538 zou moeten overheersen met 1 of 2 druppels Flat Yellow DE/UK om het geel iets lichter te maken.

Reclamebaan-Blauw.

Reclamebaanblauw. Reclamebanen op een dubbeldeks-rijtuig op station Hoorn Voor de welbekende reclamebanen die jarenlang de zijkant van menig treinstel en rijtuig gesierd hebben besloot ik het ook in 2 werelden te zoeken en zowel een alkyd-variant als acrylgebaseerde verf te zoeken.

Ook hier 4 pogingen:

De teleurstelling begint met de laatste. Het potje is erg oud of vermoedelijk al eens geopend in de winkel. Ik kan er in ieder geval niets meer mee beginnen. Het pigment is keihard en verdunnen levert schifting op. Gelukkig is Semigloss Blue wel bruikbaar.

Semigloss Blue zou wel eens het best als 'intercitybaan-blauw' gebruikt kunnen worden. Deze kleur is in ieder geval te donker als reclamebaan-blauw.

Vallejo 'Blue Angels' is nog donkerder dan Semigloss Blue van Modelmaster en valt, in eerste instantie, af.
Vallejo's 'Light Sea Blue' lijkt heel aardig in de buurt te komen.

Vergelijking Vallejo Light Sea Blue en Modelmaster Semigloss blue met Hondekop en Sprinter Op de foto hiernaast een vergelijking met een Sprinter van Fleischmann en een Piko Hondekop. Ik zat er behoorlijk naast! Light Sea Blue is veel te licht en Modelmaster 'Semigloss Blue' komt aardig in de buurt, hoewel het iets te donker lijkt.

In eerste instantie leek 'Blue Angels' van Vallejo te donker. Toen ik het testplaatje echter op een Lima ICR-rijtuig en Lima Koploper rijtuig legde, bleek dat deze kleur wel heel dicht in de buurt komt van 'Intercitybaanblauw'.

Vergelijking tussen Vallejo Blue Angels en Modelmaster Semigloss Blue met Lima ICR rijtuig Hiernaast zie je het vergelijk met 'Blue Angels' (Vallejo, links) en 'Semigloss Blue' (Modelmaster, rechts) op het ICR-rijtuig. Zoals je ook kunt zien lijkt het zelfs nog iets te licht. Dat zou veroorzaakt kunnen worden door het feit dat het testplaatje geen blanke laklaag heeft, wat de waarneming van kleur kan beïnvloeden.