Techniek - Reparatie van een Multimetrix DMM220 multimeter
Ergens in 2007, ik zat in ieder geval nog op m'n opleiding tot elektromonteur, zag ik in de prullenbak deze multimeter liggen.
Bekend met de sloopdrang van veel van m'n klasgenoten ging ik er vanuit dat 'ie niet voor niets in de prullenbak lag en total-loss was.
Maar leraren kenden me al en waren niet verbaasd dat ik 'm er weer uithaalde. Het defect bleek niet elektronisch, maar mechanisch: de draaiknop die de functies instelt had geen mechanische verbinding meer met de contact-schijf binnenin. En hoewel m'n klasgenoten goed waren in het vernielen van allerhande zaken, moest je hier wel heel veel moeite voor doen: het zijn erg robuuste meters.
Ik moest 'm maar meenemen als ik er nog wat mee kon. Thuis werd het defect dus verholpen en de meter weer in gebruik genomen.
Ik had ook al 9 jaar een tweede in bezit. Daarom dacht ik dat m'n reparatie z'n beste tijd had gehad, uiterlijk was er geen onderscheid meer.
Bij het verdraaien van de functieschakelaar voelde die opeens wat sponzig aan. Ik moest hem wat voorbij de klikstand draaien voor de juiste functie en in de gewenste stand kon de knop in beide richtingen wat heen en weer bewegen.
Wat sneller dan verwacht was het met een ferme 'knak' afgelopen: de knop kon ronddraaien en ik kon er geen functie meer mee kiezen. Dus...
Open ermee!
Dat is bij deze meters best een klus. De IP67-classificatie maakt dat het batterijvak zuigend dicht zit, en alle dubbele bussen en rubber afdichtingen tussen de twee schaalhelften, vastgehouden door 6 schroeven, maakt het er niet makkelijk op.
Oh... dit was de nieuwe...
Dit bleek, tot m'n verrassing, niet m'n gerepareerde meter te zijn, maar m'n nieuwere, tweede meter, die last had gekregen van hetzelfde euvel als de eerste, een afgebroken koppeling op de contactschijf.
Tijd om die net zo te repareren áls de eerste. Daarvoor moet dan eerst de sub-eenheid, die de contactschijf bevat, losgeschroefd worden van de print.
Zoals te zien is, is het een nogal marginaal ontwerp. De veertjes en kogeltjes die het klikken regelen zitten op de contactschijf, niet in de knop in de bovenste schaalhelft van de behuizing.
Het koppelgat in de contactschijf krijgt daardoor alle krachten die optreden tijdens het verdraaien te verduren en het is overduidelijk dat dit wel wat steviger had gekund.
Preventief zou dit zelfs nog makkelijker te verhelpen zijn door alleen maar een rond gat in een stuk kunststof te boren dat over de bestaande koppeling gelijmd of gelast wordt.
Daarna moet de contactschijf uitgenomen worden door voorzichtig een van de klemnokjes wat uit te buigen. Let op, daarbij komen de kogels en veertjes die de klik-stand veroorzaken vrij. Gelukkig zaten ze nog zo goed in het vet dat ze niet weg kónden springen, maar het zal je maar gebeuren.
Let ook op dat je de koperen contactvingers niet verliest. Die zitten weliswaar klemvast in de schijf, maar je hoeft er niet zo gek veel voor te doen om er een of meerdere te verliezen.
Zodirect zie je nog een foto van de andere kant van de schijf.
De kogeltjes liggen hier nog los, maar werden tijdelijk veilig opgeborgen.
Styreen en wat handen-arbeid
Net zoals de vorige keer ging ik dit repareren met styreen. Een stuk 3,2 mm dik styreen van voldoende afmeting werd uit de rommelbak gevist om er een stukje van te maken dat op de draaischijf paste.
Na het boren van een gat van 6 millimeter, vijlde ik daar een zeshoek van, net zolang tot deze over de zeshoekige 'koppeling' van de draaiknop in de bovenste schaalhelft van de multimeter valt.
Jep, dat past.
Daarna werd het styreen zo mooi mogelijk rond gemaakt en zodanig op maat gemaakt dat het niet in de knoop kwam met de klemnokjes.
De draaischijf werd daarna ontdaan van alle restanten van de zeshoekige koppeling.
Met alcohol werd zowel de contactschijf als het styreen schoongemaakt.
Het zeshoekige gat in het styreen werd uitgelijnd met de zichtbare restanten van de oorspronkelijke koppeling en met flink veel Plastic Weld gelast, dat tot m'n verbazing niet hield. Ik dacht toch echt dat ik dat de eerste keer ook met dat spul had gedaan.
Ik heb daarna secondelijm-gel gebruikt en de verbinding 24 uur uit laten harden.
Weer in elkaar
Bij het in elkaar zetten moet de contactschijf in de juiste positie staan en de knop in de behuizing uiteraard ook. De contacten het dichtst bij elkaar moeten boven zitten en alle contacten moeten verticaal staan in de uit-stand.
Voor de duidelijkheid zie je hier de contactschijf zonder sub-eenheid, zodat de boven- en onderkant duidelijker is.
De contactschijf wordt weer in de sub-eenheid geklikt (vergeet de veertjes en kogeltjes niet!) en de sub-eenheid weer aan de print geschroefd. Tijd om de rest van de meter in elkaar te zetten.
Status: gerepareerd
Zo. Die kan er weer minstens 10 jaar tegen aan.