Techniek - Gewapend plastic voor backfocus-ring Fujinon S14x7.3B12 video-lens
Als lijmen alleen niet voldoende is
Waarschijnlijk loopt iedereen wel eens tegen het probleem dat er iets van kunststof gerepareerd moet worden dat even mee moet voor de nood, of écht gerepareerd moet worden omdat er niet echt een vervanger is óf omdat iets nieuw vrij kostbaar is.
Als de verbinding echter enorme krachten moet kunnen opvangen, is lijmen alleen vaak niet voldoende. Het gerepareerde onderdeel zal tijdens gebruik of zelfs al bij het in elkaar zetten ervan, opnieuw breken, precies op de lijmnaad.
In dat geval is het 'wapenen' van het kunststof met een ander materiaal een goed alternatief. Uiteraard wordt er ook nog gelijmd.
Een kapotte backfocus-ring op een videolens
Een professionele videolens heeft een klein lens-element om een minuscule tolerantie tussen lens en opnamesensor te compenseren. Bij het wisselen van camera moet die tolerantie opnieuw afgesteld worden. Doe je dat niet, dan zal een opname in groothoek prima scherp te stellen zjin, maar zodra er ingezoomd wordt, zal het beeld onscherp worden.
Andersom, volledig ingezoomd scherpstellen en vervolgens uitzoomen, zal hetzelfde gebeuren.
Bij de Fujinon S14x7.3B12 videolens (de standaard lens die bij de JVC GY-DV500E videocamera zat), werd de backfocus geborgd met een kunststof ring met een soort borgschroefje.
Dat borgschroefje drukt dwars op het lenshuis om de ring na afstelling op zijn plaats te houden, een gebruikelijke manier. De ring blijkt gelukkig identiek aan andere types, dus dat bleek (toevallig!) mooi uit te komen.
Die schroef van de backfocus, een soort vingerschroef, net even te stevig aandraaien resulteerde in de breuk van het plastic, precies op de plek waar de metalen schroefbus in het kunststof ingegoten zat. Als je de ring ziet, is het niet raar dat het nu juist daar misgegaan is. Er is amper extra 'vlees' om voldoende stevigheid te bieden en te zorgen dat de ring bij grote krachten naar buiten toe, intact blijft.
Lijmen en wapenen
Lijmen alleen zag ik dan ook echt niet goed komen, omdat het een soort wurgconstructie is, waarbij de krachten rond de schroef enorm zijn.
Allereerst schroefde ik de 'grip' los: het deel waar de hand in past om de camera mee te ondersteunen en waar de knoppen voor het zoomen in aangebracht zijn.
Ik draaide de schroef van de backfocus-ring helemaal los en spande een tie-wrap om de ring, om deze zo goed mogelijk bij elkaar te duwen. Een zakje om de opening van de lens moest het stof zo goed omgelijk tegenhouden.
Daarna boorde ik 2 lange gaten met een diameter van pakweg 0,8 millimeter dwars door de backfocus ring heen, precies langs de schroefbus.
Op de lijmnaad bracht ik, zo goed en kwaad als het ging, wat 2-componentenlijm aan. Daarna probeerde ik zo snel mogelijk 2 koperen pennen in de gaten te duwen, die helaas toch niet zo lekker uitgelijnd bleken.
De lens gedeeltelijk demonteren
Daar de lens toch al onbruikbaar was geworden, besloot ik de gok te wagen en te kijken of ik de ring kon verwijderen. Dat bleek gemakkelijk en slechts 6 schroeven (die wel erg goed vastzaten) bleken de mount op z'n plek te houden. Daarna kon de macro-ring en backfocus-ring verwijderd worden.
Geen reparatie meer mogelijk
Helaas bleek er door de eerste lijmpoging al niets meer aan te doen te zijn. Er zat nu een laagje hard geworden lijm tussen de 2 delen en ik kreeg de ring onmogelijk terug tot z'n oorspronkelijke vorm.
Hoewel deze poging, een lijmverbinding te wapenen, dus mislukte, was het wel de opstap naar 'zwaarder' werk. Daarover binnenkort meer.
2011: Een groothoek-lens voor bijna nop...
Een korte tijd na deze reparatiepoging zag ik bij een kringloopwinkel in een vitrine een videolens staan.
Dat was een groothoeklens en daarom juist erg interessant. Ondanks de prijzen van die dingen had de lens mijn aandacht, omdat de bajonet-bevestiging zo door het glas van de vitrine identiek leek aan die van mijn lenzen.
Maar, aan de bevestigingsring zaten 2 groepjes contacten voor hot-shoe montage, contacten die mijn camera niet bezit en volgens mij bedoeld zijn voor een ouder model Sony camera.
Op mijn camera wordt de lens bestuurd door een kabel die uit de grip komt en aangesloten wordt op de body van de camera.
Ik vroeg of ik de lens eens van wat dichterbij kon bekijken. Dat was geen probleem. Ik kon op het oog niet zeker genoeg beoordelen of het dezelfde maat was, dus kwam ik een dag later, met een lens die ik al had, terug. Vergelijken bracht hele kleine verschillen aan het licht, zo klein dat ik me niet voor kon stellen dat het problemen op zou leveren.
Ik besloot de gok te wagen en te kijken of ik de bevestigingsring kon vervangen door een ring zonder contacten. Ik had immers de standaard-lens met kapotte backfocus-ring liggen, waar ik verder niets meer mee deed.
Dus werd thuis onmiddellijk begonnen met het openschroeven van de ene lens, het afnemen van de bevestigings-ring en daarna openen van de andere lens, om de contacten te verwijderen.
Het bleek allemaal simpeler dan verwacht en binnen korte tijd had ik een groothoek-lens voor op de camera. Dat was indrukwekkend: ik kon nu beelden maken die ik altijd al had willen maken, maar waar ik de lens gewoon niet voor had.
Een professionele cameraman die als vrijwilliger bij de lokale omroep werkt, waar ik toendertijd zelf vrijwilliger was, kreeg de kriebels bij het zien van de video van de werkzaamheden. Die kreeg ik zelf ook, toen ik eens ging zoeken wat die lens nieuw ooit had gekost. Hoewel door de HD-revolutie en de immer voortschrijdende techniek deze lens inmiddels alweer aardig 'achterhaald' was, heeft de lens nieuw bijna 10.000 euro gekost.
Als je nagaat dat ik 'm voor 300 euro heb gekocht en er alleen wat sleutelwerk aan te pas kwam, kun je wel van een koopje spreken.
Er is overigens wel 'iets' met de lens: bij situaties met weinig licht, waarbij de iris geheel open staat is te zien dat er een optisch probleem is met de lens. Dat is echter ook weer niet zo duidelijk aanwezig dat het onmiddellijk opvalt.
Uiteindelijk bleef ik met een half uitgeklede standaard-lens zitten. Wat ik ermee moest wist ik eigenlijk niet. Daar kwam verandering in toen (via mijn video op Youtube) iemand een reactie plaatste dat diegene juist op zoek was naar de contacten, grip en andere onderdelen omdat hij met een reparatie zat.
Via Youtube en (uiteindelijk) e-mail, zijn de spullen tegen vergoeding van de verzendkosten naar Groot Brittannië gestuurd, waar iemand anders er erg blij mee was.