Het zal ergens in 2002 of 2003 gebeurd zijn. Sprinter 2012 haperde zo nu en dan bij het rijden en bleef soms volledig stil staan bij pogingen uit stilstand weg te rijden. Uit het branden van de verlichting bleek dan dat het stel wel spanning kreeg.

Na lang zoeken bleek op het motorblok van 1 tandwieltje welgeteld 1 tand te zijn afgebroken, iets dat amper opviel. Wanneer het tandwiel precies met de tanden tegenover het aangrenzende tandwiel kwam te liggen, stond de boel onherroepelijk stil.

Waar het precies door gebeurd is ben ik nooit achter gekomen. De tijd dat ik aangedreven assen met de hand doordraaide was ik toen al gepasseerd, dus daar kon het zeer zeker niet door gekomen zijn.

Vervangbaar?

Lange tijd dacht ik dat het een niet te vervangen tandwieltje was. Niet omdat ik verwachtte geen vervanger te kunnen vinden, maar omdat het tandwiel niet te verwijderen leek. Een tijdje daarna zag ik onder wat vuiligheid toch een veerring zitten, dus bleek het tandwieltje wel degelijk te vervangen.

Begin augustus kocht ik via Marktplaats een tweede stel, nummer 2011. Het was m'n bedoeling te kijken of ik het intacte tandwiel daarvan met eender welke methode na kon maken.

Ik heb eerst mijn moeder gevraagd of er van hetzelfde tandwiel uit het andere stel een messing exemplaar gegoten kon worden. Dit mislukte echter. Daarna heb ik het met giethars geprobeerd, maar daar kwam een te flexibel tandwiel uit, ook niet bruikbaar dus.
Na een onstilbare tandwielhonger, waarbij ik echt alles doorzocht wat tandwielen had en gesloopt mocht worden gaf ik het uiteindelijk op. Elke keer vond ik wel de juiste diameter wat het tandwiel betreft, maar steeds 1 tandje teveel of te weinig.

Uiteindelijk ben ik naar een een modelbouwwinkel in Purmerend gegaan, dit naar aanleiding van een bericht op het beneluxspoorforum. Ik nam het intacte tandwieltje van stel 2011 mee en toog naar Modelplaza in Purmerend.

Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar uiteindelijk kon ik vrijdag, slechts twee dagen na het opgeven van de bestelling, kosteloos een nieuw tandwieltje ophalen. Topservice van Modelplaza dus!

Doorlichten van stel 2011

Nu het model toch geopend was, kon ik meteen aan het technisch doorlichten ervan beginnen. Het uiterlijk beoordeel ik altijd voor de koop, het technische gedeelte komt later.

De verpakking waar ik stel 2011 in heb gekocht is waarschijnlijk niet origineel, maar dat maakt me niet zoveel uit. Het geheel is in ieder geval beschermd.

Ik heb het dak verwijderd om een blik te werpen op de elektrische toestand van de printen. Zoals te zien is zijn er gloeilampjes 'gemonteerd', of beter: met de draadjes om de print gewikkeld op de daarvoor bestemde plekken. Die gaan er uit.

Na het lossolderen van de draden naar de motor en het verwijderen van de motor waren de wielen aan de beurt.
Ik heb al de nodige vuile wielen gezien, maar dit sloeg werkelijk alles. Bij een van de wielen was een cirkel van ingebrand vuil gezien, afkomstig van de stroomafname-strip.

Met alcohol kreeg ik het niet weg, dus heb ik uiteindelijk de zilverpoets ter hand genomen. Ik bracht het aan op een viltje dat vervolgens weer in de Dremel geplaatst werd.

TIP: Laat de dremel in het begin even draaien in een omgeving waar de boel lekker mag spatten! Door de hoge snelheid vliegen de druppels zilverpoets in het begin van het viltje af.

Na een tijdje met de zilverpoets bezig geweest te zijn en ze daarna met flink wat alcohol te reinigen stonden er 2 prachtig schone wiel-assen.

Van de motor reinigde ik ook de collector grondig. De stroomafnemende wielen van het motorblok vergat ik niet. Inmiddels in het bezit van een vervangend tandwiel voor stel 2012, werd het origineel dat ik uit stel 2011 had genomen, weer teruggeplaatst.

Na ook de rest weer in elkaar gezet te hebben reed het stel al weer aardig door en kon ik me storten op het herstel van de 2012.

---

Revisie van stel 2012

Zoals geschreven had de 2012 al heel lang een kapot tandwiel. Een nieuw motorblok bestellen vond ik met een euro of 40 te duur. Daarnaast was het origineel niet meer leverbaar, dus werd het hopen dat het vervangende ging passen.
Met het vervangende tandwieltje van Modelplaza in bezit, werd stel 2012 geopend en begonnen aan de operatie 'motor-revisie'.

Het motorblok van treinstel 2012. Rechts van de linker-as is het gehavende tandwiel te zien.

Zoals ook te zien is, dient een van de assen verwijderd te worden. Ik hoopte dat ik het tandwieltje zonder deze operatie kon verwijderen, maar dat ging nét niet.
Om de as te verwijderen leg je het stroomafnemende wiel op een bankschroef, die je zodanig dichtgedraaid hebt dat de as net tussen de 2 metalen helften door kan 'steken'.

Pak een kleine schroevendraaier, niet groter dan de as en zet deze op de as. Hamer er daarna voorzichtig met het handvat van een andere (grote) schroevendraaier op. Een hamer is vaak overbodig (je loopt eerder het risico dat je de as of de schroevendraaier beschadigd).

Wanneer je de as ver genoeg 'uitgetikt' hebt kun je de as, met aan 1 kant een wiel er nog aan, uitnemen en kunnen we de veerring voor het tandwiel verwijderen.

De veerring is een ringetje dat het tandwieltje op het asje houdt door in een groef in de as te klemmen.
Door een klein (plat!) schroevendraaiertje tussen de as en het ringetje te steken en het schroevendraaiertje richting de as te bewegen (door de schroevendraaier als het ware als hefboom te gebruiken) komt de veerring los.

LET OP! Houd een vinger paraat! Doe je dit niet, dan loop je het risico dat het ringetje wegsprint in de Eeuwige Onvindhaarheid.

Ik heb de foto behoorlijk aangepast in helderheid, maar veel duidelijker kreeg ik het niet.

Na de lampjes voor de front- en sluitsein-verlichting weer op hun plaats te hebben gestopt kunnen de printjes weer vastgeschroefd worden. Voorzichtig kan daarna het dak terug geklikt worden.

Tja. Dan heb je 2 Sprinterstellen en wil je ze ook koppelen. Dus heb ik de 2 'Profi-Steckkupplungen' uit de verpakking van m'n eerste Sprinter gehaald en die in de motorbak van de 2012 en het motorloze rijtuig van de 2011 gemonteerd.

Fraai. Dat was het eerste wat ik dacht toen ik de 2 treinstellen gekoppeld zag. De ruimte tussen de 2 koppen bedroeg hooguit een millimeter. In de eerste bocht ging het dan ook fout...

Het achterste stel verloor de strijd en werd in zijn geheel uit de rails 'getrokken' door het eerste stel. De Profi-koppelingen kunnen deze radius helemaal niet aan (terwijl mijn bochtradius al relatief ruim is)

Er zullen dus gewone beugelkoppelingen onder moeten wil ik ze gekoppeld laten rijden.
Ik hoop binnenkort in beide een decoder te bouwen.

---