Modelbouw - Mini-diorama als afscheidscadeau voor een collega
Bij het bedrijf waar ik werk kwam in oktober 2017 een nieuwe medewerkster die zich toe zou leggen op de bedrijfswebsite en vooral zou zorgen voor de productfoto's op die website.
En zo kwam ze regelmatig de werkplaats inlopen met een pittig model smartphone waar - ik moet het bekennen - helemaal geen verkeerde foto's uit kwamen. Na een paar maanden werd de smartphone verruild voor een onbekend gebleven Canon spiegelreflex met goede lens.
Op een van die dagen stond ze de omgeving af te speuren naar een egale achtergrond. Die vind je niet gemakkelijk in de werkplaats, en bekend met het 'wegwerken' van de achtergrond in fotobewerkingsprogramma's, weet ik hoe vervelend het is als de achtergrond met (vrijwel) dezelfde kleur 'verbonden' is met het object dat je wil fotograferen.
"De achtergrond. Het zou zo mooi zijn als die egaal was..."
"Helpt dit?" Ik trok een plaat wit PVC uit de stelling.
"Ja dat is fantastisch!"
Zo werden er heel wat productfoto's geschoten. Zij zette het product op een van de werktafels, ik hield de plaat PVC vast en zij nam daarna de foto's. Dit tafereel overigens gadegeslagen door m'n chef, die daar niet altijd even blij mee was, maar ons toch maar liet begaan.
Een afscheidscadeau... maar wat?
Geheel onverwacht stopte ze na een jaar en werd er een afscheidsborrel georganiseerd. Ik probeerde een origineel cadeau te bedenken, maar verder dan iets eetbaars kwam ik niet.
Toen ineens bedacht ik me het tafereel van de witte plaat PVC met een van onze producten ervoor en iemand die daar een foto van maakt.
Als ik daar nou eens een mini-diorama van maak...
Met nog een paar dagen te gaan voor het naderende afscheid zou het wel aanpoten worden, daarom zijn er ook niet veel foto's van.
Het begin van een mini-wereld
Ik besloot allereerst met het 'product' te beginnen, omdat ik wist dat dat het meeste tijd zou gaan kosten. Het product zou een kleine, snelle kopie zijn van de zuilen voor stroomvoorziening voor boten in havens. Ik heb de maten genomen van een van de exemplaren die in de werkplaats stond en besloot al snel dat ik iets groter moest gaan werken, omdat het anders wel heel erg klein werd.
Het betekende nog steeds dat ik de maat styreen staf niet in huis had om de zuil mee te maken, dus lijmde ik 2 gelijke, rechthoekige stukjes staf in de lengterichting tegen elkaar aan.
Nadat dat genoeg uitgehard was, vijlde ik er min of meer de vorm in die de
zuil ook in het echt heeft. Vervolgens boorde ik volledig van boven naar beneden in de lengte een gaatje van een millimeter of iets dergelijks, ik weet het niet meer.
Daarna stortte ik me op de buitenkant: van 0,13 mm dik styreenplaat en 0,35 mm dik messing rond staf maakte ik iets wat op de CEE-contactdozen die aan de buitenkant van de zuil zitten, moest lijken.
Omdat de stukjes messing staf met lijm alleen zo klein waren dat ze niet te monteren waren, boorde ik eerst voorzichtig een millimeter diep in de zuil in wording. Daarna voorzag ik een centimeters lang stukje messing staf van secondelijm en duwde het in de geboorde gaatjes.
Nadat dat gedaan was, ging ik aan de slag met de werktafel. Van 0,25 millimeter dik styreenplaat, vierkant styreen staf van 1 millimeter en nog wat andere strips, bouwde ik de werktafel waar in werkelijkheid de meeste producten vastgelegd waren.
Die tafel stond gelukkig ook nog dicht bij een van de looppaden, dus de vloer kon ik later nog van wat extra details voorzien.
Terwijl de lijm van de tafel lag uit te harden, ging ik weer verder met de zuil. Daarvan was de lijm goed genoeg uitgehard en dus kon ik een eerste laag verf aanbrengen.
De kleur, een krachtig diepblauw dat exact dezelfde kleur is als sommige kasten krijgen, bleek moeilijk te dekken en ook raar te drogen. 24 uur later was de zuil nog steeds extreem plakkerig en een tweede laag verf hielp dan ook niet echt om het witte styreen overal te bedekken. Tijd om het netter te doen was er helaas niet.
Terwijl de verf stond uit te harden, werd de tafel van kleur voorzien. Vanwege tijdgebrek kon ik dat niet zo netjes doen als ik gewend was.
De poten en de tafelranden werden blauw, het tafelblad 'betonplexbruin'.
Met een pincet werden de onderdelen die van kleur voorzien waren in een bakje geplaatst, waarna het bakje in de warmtekast verdween.
Terwijl die objecten stonden uit te harden besloot ik op zoek te gaan naar figuurtjes die mij en haar voor moesten stellen. Natuurlijk vond ik niets wat ook maar in de buurt kwam, vooral omdat zij een camera vast zou gaan houden en dat dus 2 armen in een ongebruikelijke houding zou vereisen.
Plastische chirurgie voor 2 figuren
Uiteindelijk stond voor deze twee paartjes de kniptang op het programma. (Klein)zoonlief werd gescheiden van (groot)moeder en ook moeders moest het zonder haar dochter stellen.
Met de soldeerbout boog ik enkele ledematen in een iets andere positie. Ik moest immers de PVC plaat vasthouden.
Ook het haar van de vrouw beviel me niet: dat was te kort, terwijl het haar van de collega in kwestie veel langer was.
Met een klodder plamuur die ik in de nek en op de rug duwde en vervolgens met de zijkant van een vijltje hier en daar van wat groeven voorzag, werden hair-extensions aangebracht. Met een scalpel verwijderde ik bovendien enkele details die de jurk nog teveel op een jas lieten lijken.
Daarna schilderde ik beide figuurtjes. Ik een zwarte werkbroek en grijs T-shirt en blond haar (het origineel had zwart haar), zij een rode jurk en zwart haar. Dat was niet geheel correct (ze had donkerblond haar) maar tijdgebrek maakte dat ik niet anders kon.
De zuil verder gedetailleerd
Een dag later ging ik aan de gang met de rest van de zuil. Bij een van de fotografie-klussen hadden we een zuil waar ook verlichting in zat. Met de vraag 'of die ook aan kon' moest er eerst een schroevendraaier en een draad met stekker gezocht worden.
Mijn zuil zou niet compleet zijn zonder verlichting. In de rommelbak vond ik een zonnecel en ook een goldcap had ik nog wel liggen.
Samen met een 0603 SMD-LED en wat overige onderdelen zag ik het al helemaal voor me.
Van een stukje acryl-staf maakte ik de soort pyramide-vorm die enkele van de verlichtingskappen voor zuilen hebben.
Daarbij was op de voorraad werken absoluut noodzakelijk, want het onderdeel zou met pakweg 1,6 x 2 x 2 millimeter heel klein zijn.
Nadat de vorm er goed in zat en het onderdeel ook een beetje netjes op de zuil aansloot, soldeerde ik aan de warmwitte SMD LED twee wikkeldraadjes. Die plooide ik zo goed mogelijk onder de LED om ze weg te werken.
Daarna freesde ik voorzichtig een kuiltje in de bovenkant van de zuil, om de LED in te verbergen.
Ook het lichtkapje, toen al afgezaagd, bleek een beetje hol gemaakt te moeten worden, anders was de LED te dik en de zuil kon ik niet verder uithollen.
Met het lichtkapje in m'n vingers werd met een freesje in de Proxxon, aangesloten op de variac (om de snelheid flink te verlagen) heel voorzichtig een holte gemaakt. Een goede mogelijkheid om gewond bij te raken overigens, want het freesje is echt vlijmscherp.
Toen de LED paste en het lichtkapje er ook mooi overheen viel, werd er een kleine druppel secondelijm op de LED aangebracht. Daarna plaatste ik het lichtkapje er bovenop. Je raadt het al: kort erna zat de gehele zuil aan m'n vingers vast, maar dat kwam gelukkig goed.
Op dag 3 voorzag ik thuis een plaatje styreen van een laag grijze primer: het moest de betonvloer van de werkplaats voor gaan stellen.
De fotocamera in 1:87 (nou ja, zo goed mogelijk dan...)
Terwijl dat uit lag te harden, begon ik aan de camera. Van een stukje messing plaat vijlde ik iets wat wel wat weg had van een camerabody. Een stukje 0,8 millimeter messing buis of iets dergelijks zou de lens voor gaan stellen.
Met de soldeerbout soldeerde ik beide onderdelen aan elkaar, waarna het messing plaatje met aangesoldeerd buisje, afgezaagd, afgewerkt en direct van zwarte verf voorzien werd.
Met het snijden van de witte 'PVC' plaat (een stukje 0,25 mm dik styreen van 2 bij 1 centimeter of iets dergelijks) was ik er wel zo'n beetje, maar was ook de tijd op.
Gele verf, afplaktape, een stukje 2 millimeter dik acryl plaat, het grijs geschilderde styreen, secondelijm, de zonnecel, goldcap, wikkeldraad en schakelaar, alle andere onderdelen en het nodige gereedschap werden de dag erop meegenomen naar m'n werk, om in de pauzes af te maken.
De eerste tegenslag kwam in de eerste pauze met het willen aanbrengen van de looppad-lijnen op het stukje vloer. Na het aanbrengen van de gele verf wou ik de afplaktape lostrekken. Die kwam ook los, maar helaas kwam ook de primer mee.
Geen tijd om te aarzelen, dus werd een afvalplaatje donkergrijs PVC van de frontplaten-afdeling op maat geknipt, om daarna de looplijnen op aan te brengen.
Voor een speels geheel besloot ik die overigens bewust schuin aan te brengen en niet recht.
Terwijl de verf op dat plaatje nog aan het uitharden was, boorde ik een klein gaatje in de tafel en lijmde daarna de zuil aan de tafel. De draadjes van de LED werden door dit gaatje door de tafel gestoken en aan de onderkant naar een van de tafelpoten geleid en vastgelijmd met secondelijm.
In de zagerij werd een stukje afval-multiplex op maat gezaagd en ook een stukje 4 mm dik PVC plaat, dat als onderbak zou gaan dienen voor het multiplex, werd voorbereid.
De tweede pauze (van de drie) was toen al voorbij en het werd me duidelijk dat ik het niet ging redden.
Diverse collega's waren in de tussentijd al wel komen kijken (m'n chef had ze er denk ik op geattendeerd) en zodoende ging het al rond. De collega waar het om draaide wist gelukkig nog van niets.
De laatste hordes in de pauze en tijdgebrek
In de derde pauze werd het betonvloertje op het multiplex gelijmd, de zonnecel aangebracht en een gaatje door de betonvloer en het multiplex geboord. Op de betonvloer werd de tafel-met-zuil gelijmd (nadat eerst de draadjes zorgvuldig doorgevoerd waren) en toen was de pauze alweer om. M'n chef, die een dergelijk knutselwerk geloof ik nog nooit gezien had, gaf me spontaan een paar uur vrijaf: het zou te zonde zijn als het niet af zou komen.
De figuurtjes werden op hun plek gelijmd en daarna kwam ook de witte plaat achter de zuil te staan.
De PVC bak zou de schakelaar, goldcap, wat diodes en een weerstand gaan behuizen en het multiplex plaatje met alles erop vasthouden. Terwijl er nog enkele collega's waren komen kijken, was ik aan het solderen. De goldcap en schakelaar kon ik voorbereiden, de rest kon later pas.
Terwijl de lijm aan het uitharden was (ik was bang voor de waas die secondelijm kan laten ontstaan bij uitharden) ging ik aan de slag met het beschermkapje: zonder zou dit minidiorama anders niet lang heel blijven.
Terwijl ik het acryl in de zagerij bewerkte, was er nog een uur te gaan...
Met het kapje gebogen en de gaten geboord lag het miniwereldje al een aantal minuten te 'bakken' in de zon, om de goldcap op te laden: ik wou wel dat de LED ook ging branden als de collega het cadeau zou krijgen.
Stom, ik had het kunnen weten. De temperatuur liep zover op dat zowel de zonnecel als het plaatje PVC zo warm werd dat de lijm (smeltlijm uit het lijmpistool) weer vloeibaar werd. Zowel de zonnecel als het mini-wereldje lieten los.
De beschikbare voorraad (eigen voorraad, voor de duidelijkheid) secondelijm werd uitgestort over het plankje hout en alles werd opnieuw stevig vastgedrukt.
Daarna boorde ik de gaten voor het transparante kapje in het hout, de gaten in het PVC en het hout en terwijl de klok al 'einde-werkdag' aangaf, stond ik nog te boren en te schroeven. Nadat alles in elkaar zat testte ik de LED. Hoe simpel ook, het gaf enorme vreugde de LED te zien branden bij het omhalen van de schakelaar en te weten dat dat werkte.
Met een sprintje richting de administratie kon ik nog wat kadopapier regelen en en zo was ik, na vijven, alles aan het opruimen en toog ik tegen kwart over 5 met een ingepakt, uniek kado richting de afscheidsborrel.
Het afscheidscadeau compleet
Vergezeld van een brief waarin het productieproces in korte lijnen uitgelegd werd (wat zonder meer verbaasde blikken opleverde van de collega in kwestie) werd het uiteindelijk uitgepakt.
Collega's die ons zo bezig hadden gezien, herkenden het tafereel direct, maar de rest moest echt wat uitleg krijgen. Ze waren wel compleet verbijsterd. Het mini-wereldje ging van hand tot hand.
Ondanks dat ik het resultaat van vooral de zuil nogal tegen vond vallen (vooral vanwege het slechte verfwerk) was een van m'n collega's verbaasd: hij wist helemaal niet dat je die zuilen ook in het klein kon krijgen!
Toen hij hoorde dat dat zelfbouw was, zette hij het hoofdschuddend op tafel voor de volgende kijker.
"Haha, zelfs de contactdozen zitten erop!" ontdekte de volgende collega.
"Nee, die heeft 'ie geschilderd." Zei de vorige.
"Nee, echt, kijk maar."
"KRIJG DE KLERE!" Werd er vervolgens ontsteld uitgebracht. Bij het omhalen van de schakelaar, waarbij de LED ging branden, was de verbijstering compleet: ik was echt niet helemaal goed snik. (maar dat wist ik al).
De collega vond het een erg leuk cadeau en daar was het om te doen geweest. Dat het een mooie herinnering mag blijven!