Techniek - Draaispoelmeters simpel verlicht
In de categorie 'ter inspiratie...' een kort artikel over het verlichten van een draaispoelmeter die dat origineel niet is.
Draaispoelmeters zijn misschien wat ouderwets, maar bieden het voordeel dat ze zonder gescheiden voeding de te meten spanning kunnen weergeven én net even beter zijn in het duidelijk weergeven van pulserende stromen of spanningen.
Een nadeel is uiteraard de kwetsbaarheid, maar de voedingen waar ik ze in gebruik doe ik toch niet even in m'n broekzak of gereedschapskist, dus dat nadeel is in dit geval verwaarloosbaar.
Daarnaast kan ik de meters ook gewoon krijgen bij de elektronicazaak, waar ze met 13 euro ook weer niet extreem duur zijn (ja je kan ze vast ook in china krijgen, maar als je niet wilt wachten, moet je toch wat).
Voor een symmetrische voeding die ik aan het bouwen was wou ik 2 draaispoelmeters hebben: 1 voor de positieve spanning en 1 voor de negatieve.
Voorbereid voor verlichting?
Toen ik een van de meters thuis eens bekeek vielen me aan de achterkant ineens 2 lipjes op: gunst, zou de meter verlicht zijn? Ik zou het vreemd vinden en mijn vermoeden klopte ook. De meter was wel voorbereid voor verlichting, maar de lampjes ontbraken.
Ik pakte de andere meter er eens bij: die is van een andere fabrikant, maar vermoedelijk namaak. Dat de meter wel sleufjes voor soldeerlipjes had, maar de lipjes zelf ontbraken viel dan ook niet op.
Het leuke is dat verlichte draaispoelmeters al snel dubbel zo duur worden. Als de meter voorbereid is, is het zelf inbouwen van verlichting bij deze goedkope meters niet moeilijk. Uiteraard kies ik voor LEDs en niet voor gloeilampjes. Lampjes worden behoorlijk warm, trekken veel stroom en geschikte types zijn erg slecht te verkrijgen.
In mijn geval loste het ook een probleem op: de print van de symmetrische voeding had ook een vaste 5 Volt voeding aan boord. Ik kon eindeloos schuiven, passen en meten op de behuizing maar ik kon geen geschikte plaats vinden voor twee extra stekkerbussen. Daarnaast heb ik al een 5 Volt voeding.
De schaalverlichting van de meters loste die twee problemen op: de stekkerbussen werden overbodig en ik hoefde geen voeding voor de schaalverlichting te maken.
Aan de slag
Meter nummer 1: een Profitec K-60. Aan de achterkant zijn de al beschreven soldeerlipjes voor schaalverlichting zichtbaar.
Met wat gepast geweld kreeg ik uiteindelijk het transparante kapje van de meter los. Let hier wel mee op: ik verboog de meterschaal er per ongeluk een beetje mee.
Hier zijn duidelijk de contacten en het draadje te zien. Duidelijker signalen dat de meter voorbereid is om te verlichten, zijn er niet.
Heb je nog nooit een draaispoel-instrument geopend: Pas op! Een draaispoelmeter is een zeer gevoelig stukje electromechanica! Per ongeluk uitschieten of de meter laten vallen loopt niet goed af!
Twee rode 3-mm LEDs bleken prima te passen en nog goede verlichting te bieden ook.
Waarom de kleur rood? Simpel. Het is de minst storende kleur in het donker. Groen of geel was ook een optie, maar levert vaak al snel meer omgevingsverlichting op.
Wit (of nog erger, blauw) heeft hetzelfde probleem en was met de doorlaatspanning onpraktisch geworden. Op 5 Volt 2 (warm)witte LEDs in serie zetten is onmogelijk.
Jawel, dat levert in het donker een heel aardig plaatje op... De doorlaatstroom is hier 15 mA.
Kandidaat nummer 2. Een HOPESUN meter (voor zover dit een merk is en geen stickertjes-plakwerk)
Deze meter is, op de sleuven voor de soldeerlippen na, totaal onvoorbereid.
Na het eraf halen van het transparante kapje moest ik ook de 2 schroefjes losdraaien die het instrument zelf op z'n plek houden.
Let op: als je per ongeluk het complete huis naar voren kantelt, valt het instrument zelf eruit!
Na het van dun messing maken van soldeerlipjes, trekken van een paar draadjes en solderen van de LEDs, kon ik met wat lijm uit een lijmpistool de LEDs fixeren (wat de Chinezen kunnen, kan ik ook).
Later bleek het rode draadje te dik te zijn. Bij het terugplaatsen van het plastic kapje kwam ik in de knel met het zwarte afschermkapje aan de binnenkant. Met wat dunner draad was het probleem opgelost.
Deze draaispoelmeters werden gemonteerd in een transparante behuizing: