Omdat ik in de zomervakantie 8 dagen lang een vakantiebaantje had in Amsterdam, besloot ik
elke ochtend het metrostation van Amsterdam CS te doorkruisen met mijn chipkaart. Wanneer de werkdag weer
ten einde was, begaf ik mij rond 10 voor half 6 's smiddags wederom door het metrostation.
Het is dus simpel: elke ochtend via de Oosterdokskade door de poortjes, en bij
de 'uitgang' Kamperbrug via de poortjes weer naar buiten, en dit rond 10 voor half 6 's middags dit proces in omgekeerde richting.

De testpunten:

• 1. Gaat de kostenberekening goed?
• 2. Gaan de poortjes goed open?
• 3. Eindoordeel

Overigens schreef ik dat ik een vakantiebaantje had van 8 dagen, maar omdat ik de tweede
week wat uren in moest halen, ben ik een dag extra naar Amsterdam gegaan, dus ben ik ook een dag extra door de poortjes gelopen.

Punt 1: Gaat de kostenberekening goed?

Daar kan ik kort over zijn: geen van de 9 dagen is me ook maar 1 cent berekend voor mijn
ondergrondse wandelingen van de bus naar het centrum, en andersom, zoals het hoort dus.
Ik doe niets onwettigs: er wordt zelfs veel gesproken over een speciale 'doorgangspas'
voor mensen die wel door een station moeten, maar geen vervoersmiddel zoeken, dus ik doe niets strafbaars.

Punt 2: Gaan de poortjes goed open?

Daar kan ik ook kort over zijn: Nee. In een aantal gevallen gebeurde het me dat de
poortjes slechts voor de helft open gingen: Pas na een paar keer kwam ik er achter dat
je met erg veel kracht, of een flinke trap, de andere helft ook open krijgt: maar het hoort
natuurlijk niet (overigens is het me geen enkele keer op een boze controleur komen te staan)

Op de tweede dinsdag kom ik aan de andere kant terecht, waar ik uit wil checken, maar
het poortje gaat weer half open. Ik blijf staan, en loop, wanneer het poortje weer
gesloten is, naar een van de controleurs die aan het begin van de trap staan.
"Het poortje ging maar half open," meldt ik de in een blauwe bodywarmer gestoken
controleur.
"Dan heb je een storing, jongeman," zegt hij met een gezellig Surinaams accent.
Tja hehe, daar kon ik ook nog achterkomen, dat dat poortje dan een storing heeft.
"Tja, daar kan ik ook nog achterkomen, dat er ergens in dat poortje een storing zit," Zeg
ik dan ook grinnikend.
"Nee, dan zit er een storing op je kaart," Antwoordt de controleur, met een
gezichtsuitdrukking alsof ik niet zo moeilijk moet doen. Ik laat het er bij zitten... deze
man weet duidelijk niets van het systeem af. Een storing op mijn kaart die het poortje
slechts half open laat gaan is al helemaal onzin, dat kan gewoon niet.
De laatste keer dat het mij voorkomt dat het poortje slechts half opengaat loop ik meteen
naar een controleur van het GVB (de andere controleurs zijn van een ander BV'tje...) en meld het probleem.
Deze ochtend is slechts 1 van de uit-check poortjes gesloten, waarom weet ik niet.
Hij vraagt welk poortje half openging... waarna ik zeg dat dat 'het enige gesloten
poortje betreft' (tja hoe dom kan je zijn?)
Daarna vraagt hij of ik het even aan kan wijzen, zodat hij het nummer op kan schrijven.
Wederom herhaal ik dat het het enige gesloten poortje betreft, en dat er op het moment niets anders gesloten is.
Hij schrijft het nummer op, en bedankt mij voor het melden van het probleem; Of er wel wat
aan gedaan wordt vraag ik me af. De eerste keer dat het me gebeurde is nu bijna een week
geleden, en sindsdien is het steeds bij hetzelfde poortje misgegaan, als het GVB de
poortjes net zo snel repareert als vervoersbedrijf Arriva reageert op een formulier voor
het aanvragen van een OV-chipkaart, dan kunnen we met zijn allen nog heel lang gaan wachten
(Arriva heeft tot nu toe nooit wat van zich laten horen)

De allerlaatste dag dat ik het systeem aan de doorgangstest onderwerp zie ik in de ochtend
een man richting de poortjes lopen, terwijl hij wat onhandig loopt te sjouwen met een
opgevouwen buggie; hij wil vast zijn nette pak dat hij aan heeft niet vies maken. Ik zie
hem even zoeken bij de poortjes, en uiteindelijk een chipkaart voor de lezer houden, en
hem vervolgens door het verkeerde poortje lopen, namelijk het tot nu toe nog uitnodigend
openstaande poortje voor invaliden.

Dat het GVB alleen het grote geld ziet wordt me wel duidelijk. Ik weet niet hoevaak ik in
slechts 9 dagen verkondigd heb dat mensen geen chipkaart moeten kopen, maar gewoon bij een
strippenkaart moeten blijven. Vooral onwetende toeristen worden door de controleurs bij de
trappen maar al te graag richting de chipkaart automaten geloodsd, in plaats van de gewone papieren kaartjes-automaat.
Wanneer ik op een donderdag bij de Oosterdokskade naar buiten wil lopen zie ik een groep
van 4 toeristen rondhangen bij de enige chipkaart automaat die deze ingang kent.
Na enig zoekwerk zie ik dat er ook nog een controleur bijstaat, en wel een van het
vrouwelijke type. Ze staat aarzelend wat naar het scherm van de automaat te staren, en
probeert een biljet in te voeren, dat na 5 seconden weer uitgespuugd wordt, aan de
onderkant van de invoergleuf voor biljetten... wel verdomd, die automaten kunnen dus ook
nog biljetten teruggeven. Wel zo logisch natuurlijk, maar omdat dat hele chipkaart systeem
erop uitgerust is de reizigers zoveel mogelijk geld afhandig te maken, had het me niet
verwonderd als de automaten een ingevoerd biljet niet meer teruggaven.
Ze probeert het nog een keer, en eindelijk zie ik een controleur eens moeite hebben met het
scherm, herhaaldelijk drukken, en zo nu en dan een compleet verkeerde keuze overkomen ook haar wel eens.
Ze probeert nogmaals een biljet in te voeren, wat wederom geweigerd wordt.
"No, a technical problem," zegt de vrouwelijke controleur wat mompelend en half onverstaanbaar.
"You must go out, and go around to other metro entrance, and try again," zegt ze terwijl
ze wat in de lucht staat te draaien met haar rechter-wijsvinger.
Meteen wordt maar weer pijnlijk duidelijk hoe weinig oplaad automaten er zijn: het kopen
van een treinkaartje duurt minder lang dan het opladen van een chipkaart... maar voor
treinkaartjes zijn veel meer automaten te vinden.
Nadat de groep toeristen, ze zijn (zo te horen) Spaans of Italiaans, bijna de metrohal
verlaten heeft, loop ik er snel achteraan, en raad ze ten stelligste af een dergelijk geval
te kopen, want het systeem is nog verre van perfect, en het is, zeker voor zo'n groep nog schandalig duur ook.
Geen van de vier lijkt mijn Engels echt te begrijpen, toch hoop ik dat ze mijn advies ter
harte hebben genomen, want het bespaart ze meteen 3 euro per persoon, en dan moeten ze
nog reistegoed kopen ook (met een strippenkaart kan iedereen op 1 kaart reizen, wat met 1 chipkaart niet mogelijk is)

Eindoordeel:

Het is wat de financiële kant betreft helemaal goed gegaan. De electronisch-mechanische
kant liet het nogal vaak afweten. Daarnaast ontgaat het nut van die poortjes me steeds
meer: Al een paar keer heb ik met een praktijk test bewezen dat je door rustig een
centimeter of 75 achter je slachtoffer aan te lopen, zonder chipkaart de poortjes
doorkomt: Of het dus echt wel zo lastig wordt voor zwartrijders vraag ik me af. Daarnaast
had ik het geluk wel 2 hele keren een mede chipkaartster tegen het lijf te lopen, die voor
mij het poortje doorging met haar digitale geval. Omdat ik wel eens wou weten of je moet
wachten tot de poortjes weer dichtzijn voordat je er zelf doorheen kan, hield ik mijn kaart
er al voor voordat de poortjes weer gesloten waren, geen probleem: de 2 helften stonden op
het punt van sluiten, maar gingen bij het 'zien' van mijn kaart meteen weer open: het is
electronisch ook allemaal goed gegaan: maar waarom je poortjes bedenkt op drukke stations,
die door de mensenmassa's straks waarschijnlijk toch alleen maar open blijven staan, snap
ik niet: had het dan gewoon bij losse lezers op paaltjes gehouden: kan je er meteen een
stuk meer van plaatsen, en niemand hoeft in de rij te staan voor die idiote metalen barrières.
Daarnaast is het me in 9 dagen wel duidelijk geworden dat de poortjescapaciteit veel te
laag is: de hordes reizigers die zich, zeker in de ochtendspits, naar het treinstation of
ander bovengronds vervoer snellen gaan straks een grote chaos tegemoet: iedereen moet door
de poortjes, of ze het willen of niet, en de roltrap zal mensen aan blijven voeren, dus
dat kan nog wel eens een link zooitje gaan worden.

Dan de bonnetjes. Het is een soort gemakzucht, maar je staat er niet snel bij stil dat je
na 2 dagen in de ochtend en avondspits het metrostation doorkruisen al 8 'transacties' pleegt.
Dag 1: ochtendspits: check in - check uit. Avondspits: Check in - Check uit.
Dag 2: ochtendspits: check in - check uit. Avondspits: Check in - Check uit.
Vergeet je in de ochtendspits bij het uitchecken een bonnetje uit te printen: dan ben je
je 'transacties' van 2 dagen geleden al gedeeltelijk kwijt: Volgens mij vergissen de
makers zich stevig in de hoeveelheid papier die gevraagd zal worden uit de automaten.
Daarnaast zijn de bonnetjesprintjers al niet erg accuraat: al een keer of 7 is het
voorgekomen dat er een leeg wit stuk op het bonnetje verschijnt, het is me tot nu toe 1
keer gebeurd dat daardoor informatie ontbreekt, de andere keren heeft de automaat door dat
er regels weggevallen zijn, en print deze na het witte vlak alsnog, maar het bonnetje
wordt er hinderlijk langer door. De laatste keer dat het misgaat met een bonnetje printen
is het meteen goed raak: niet alleen is er informatie weg, mijn bonnetje wordt ook door midden
gesneden, precies op een regeltje met informatie van een transactie.

Conclusie: die OV-chipkaart is niet zo geweldig als voorgesteld wordt, maar daar kan iedereen die dat ding uittest wel achter komen...