Deel 24: "Per 1 april (jaja, haha) poortjes dicht voor de strippenkaart in Amsterdam": Chipgeneuzel uit de nationale hoofdstad.

Al een tijdje niets meer over de chipkaart: niet verwonderlijk, want ik mocht, na een operatie, gewoon de deur niet uit.

NS-automaat Om het overzicht in dit artikel te bewaren, een overzicht...
Overgang in Rotterdam
Uurkaarten ineens weer beschikbaar
'Meneer, wie bent u!?'
'Wachten op het groene lampje en piepje'
Goed
De radio
11 punten
Nieuwsgierig
CCV
'Greet! Moet je horuh!'
Kijk naar Londen! Kijk naar China! Kijk naar Japan!
Blip met de MOBIB

De overgang in Rotterdam

De overgang naar de chipkaart in Rotterdam verliep 'soepel' en de reizigers aldaar waren natuurlijk tevreden met dat ding, zo bleek uit een steekproef (gehouden door de RET, goh wat toevallig) onder veel te weinig reizigers, met een dubieuze uitslag: natuurlijk is dat ding voor hun een succes: de RET wil niet anders horen, en al helemaal niet als het je eigen steekproef is.

Na 29 Januari verstomde dan ook ineens al het protest: of niemand maakt zich nog druk om de nadelen van die kaart, of er wordt door de RET alles aan gedaan om de slechte berichten uit de publiciteit te houden. Dat laatste klinkt een stuk aannemelijker.

Tussen al het geharrewar over het wel of niet invoeren in Amsterdam werd ook nog duidelijk dat de situatie in Rotterdam nog geëvalueerd ging worden: mocht het toch geen succes blijken, dan wordt het alsnog afgeschaft. Tenminste, dat doet mevrouw Huizinga ons geloven. Maar natuurlijk niet. Die kaart is een succes, dat zal ook blijken na de evaluatie, iedereen is tevreden, op een paar tienden van procenten van reizigers na, maar ja, die zullen het dan vast wel fout doen, iets dat ook beweerd werd toen de 220.000 niet-uitcheckers aan het licht kwamen: de reiziger moest het haast wel fout gedaan hebben, niet het systeem. Dat het niet altijd de reiziger treft, bleek ook maar weer eens op 12 Januari, toen me op station Spaklerweg wederom (en tot tweemaal toe) een 'tot ziens incident' gewenst werd: dag 2 maal incheck-borg van 4 euro, dag overstaprecht, dag geld en hallo claimformulier.

Uurkaarten ineens weer berschikbaar

Terwijl ik herstellende was, bleek men op de automaten van het GVB de functie om 'niet-persoonsgebonden reisproducten' op te laden weer mogelijk gemaakt te hebben: iets dat, samen met het stopzetten van de distributie van wegwerpkaarten, na de makkelijke 'kraakbaarheid' ervan, onmogelijk was gemaakt.
Een niet-persoonsgebonden reisproduct: het was een vraag die ik ergens aan het eind van het jaar 2008 stelde bij het koffiehuis van het GVB (nee, dat is niet de plek waar menig GVB'er koffie leut, maar een plaatsbewijzenkantoor)
Mevrouw achter het loket snapte niet wat ik nou eigenlijk wou: ik had toch prachtig saldo op m'n kaart? Nou dan, niet moeilijk doen, was haar advies, en daarmee ook het antwoord, want er bestond volgens haar, naast saldo, geen 'niet persoonsgebonden reisproduct dat op een anonieme kaart geladen kon worden, terwijl een tabelletje, notabene van het GVB zelf, toch echt wat anders zei. Maar goed, de betreffende reisproducten eens nader bekeken heb ik van die functie gebruik gemaakt, en op m'n anonieme kaart een uur-kaart geladen.
Dat ging niet zonder slag of stoot: meerdere toeristen hadden problemen met de automaten: of de automaat reageerde niet op het inleggen van een chipkaart, accepteerden geen contant geld, of weigerden de PIN pas, iets dat mij ook overkwam: na een stuk of 10 pogingen, bij verschillende automaten, had ik eindelijk m'n felbegeerde uur-kaart.

Terwijl we stonden te klooien met de automaten en ik menigmaal foeterde op de automaat, toen m'n PIN-pas weer geweigerd werd, kwam er ineens een GVB medewerker achter me staan, om te vragen wat precies het probleem was. Toen ik aangaf dat het alleen m'n geweigerde pas betrof, hielp 'ie de 2 toeristen naast ons, die ook de grootste moeite hadden een chipkaart te bemachtigen.

Toen het daar ook niet lukte, beveelde ik aan om maar gewoon een strippenkaart te kopen, maar ze wilden beide persé een wegwerpchipkaart hebben, want ze hoefden alleen maar naar het Waterlooplein. Terwijl ik de automaat aan de andere kant van het metrostation opzocht, en al snel zag dat de betreffende automaat vastgelopen was, liep ik maar weer terug naar de andere 3 automaten, en probeerde wederom m'n uur-kaart op te laden.
De betreffende GVB'er was nog steeds in discussie met de toeristen, en tussentijds adviseerde ik nog wat andere mensen gewoon een strippenkaart te kopen. Intussen waren de toeristen vertrokken om, geloof ik, ook maar een gewone, betrouwbare strippenkaart te kopen.
De GVB'er foeterde, toen ik m'n ongenoegen uitte over de automaten en het systeem, met me mee, iets wat ik werkelijk voor de allereerste keer meemaakte.
"Dit is toch een aanfluiting! dit kan je je reizigers niet aandoen! Het werkt voor geen meter: die automaat aan de andere kant (waarop ik snel antwoordde dat die volledig vastgelopen was) is helemaal vastgeslagen nadat die 2 engelsen het kopen van een chipkaart afbraken. Tis toch bespottelijk!"

Het was de eerste keer dat een medewerker van het vervoersbedrijf zijn mening over de chipkaart zo duidelijk ventileerde. Elke GVB'er die ik tot nu toe gesproken heb was vol lof over het systeem, en als er wat problemen waren, dan werden die standaard afgedaan met het K-woord: kinderziektes.
Het vreemde van die kinderziektes is dat ze in Rotterdam begonnen zijn, waar altijd zo geschreeuwd wordt dat ze de proeftuin voor Nederland zijn. Nou, als ze zo'n geweldige proeftuin zijn, kunnen ze in Amsterdam perfect voorkomen wat in Rotterdam fout gaat. Maar niets van dat alles, het systeem grossiert nog steeds in foutmeldingen, vastgelopen poortjes, en onbruikbare oplaadautomaten.

Naast het indicenteel tot-ziens op station Spaklerweg, zag ik een tweede lotgenoot met een chipkaart aan de haal gaan. Die liep op een geopend poortje af, iets wat ik meer mensen zie doen. Een geopend poortje werkt wel om uit te checken, maar echt controleerbaar (of het poortje wel opent bijvoorbeeld) is het niet. Pas toen ik in de buurt van het gesloten poortje kwam, werd me duidelijk waarom: het poortje was blijven hangen op
'U bent al in/uitgecheckt'

Het is onvoorstelbaar waar die poortjes op kunnen blijven hangen. Het gaf wel enige zekerheid: het was dus blijkbaar gebruikt!

U bent al in/uitgecheckt
Het poortje op station Spaklerweg was niet het enige poortje dat protesteerde. Eind vorig jaar stond ik de chaos eens te bekijken op station CS, waar menig toerist, en menig gewoon mens geen hol snapte van de poortjes, en of je daar nu je papieren kaartje voor moet houden, of dat je gewoon door moet lopen.
Het waren overigens meerdere mensen met strippenkaarten en andere papieren vervoersbewijzen, ondanks het feit dat het GVB nog steeds blerde dat inmiddels wel 40.000 Amsterdammers zo'n chipkaart hadden: maar ja, het is nog steeds niet tot ze doorgedrongen dat hem hebben iets anders is dan 'm ook gebruiken.

Het toppunt van de chaos was een vrouw, die met een wegwerpchipkaart pogingen ondernam een stempel op haar slappe kaartje te krijgen, door bij de sleuf van een stempel-automaat te loeren. Een wegwerpchipkaart past daar net niet in, toen ik haar vertelde wat ze er wel mee moest doen, liep ik met haar mee naar de poortjes, omdat ik inmiddels wel bedroefd genoeg geraakt was, en naar huis ging. Ik liet haar voor gaan, en daarna ging ik door hetzelfde poortje. Het poortje bleef echter na de 1-ritkaart van mevrouw op die betreffende melding hangen: Toen ik mijn anonieme kaart aanbood aan de lezer, gebeurde er even niets, toen 'laat kaart nogmaals lezen' in het scherm... en daarna niets meer, maar het poortje ging wel open (na even gesloten te zijn na de 1-ritkaart van de passagier voor me)
Zo ontstaan dus de uitcheckmeldingen bij het inchecken... denk ik.

'Meneer, wie bent u!?'

Bovenstaande kop was het gevolg van een chipactie in de Zaanstreek. Met veel trompetgeschal werd op de website van Connexxion medegedeeld dat vanaf 25 April of iets dergelijks men aan de chipkaart kon in de Zaanstreek.
Nou, dacht ik, dan zullen ze vast wel 2 keer op hun hoofd gekrabd hebben, en vast de kostentabelletjes geplaatst hebben, om te kunnen controleren wat een reis op saldo kost, iets dat men, bij de 'introductie' in de Amstel/Meerlanden en Haarlem/IJmond vergeten was.
Nou, nee hoor. Niets van dat alles. Ook daar wederom was het nog niet mogelijk te controleren of het systeem het bij het rechte eind had.

De zin om eens goed te lachen nam het van mij over, en dus stapte ik de bus van Zaandam naar Amsterdam CS in. Opstappende bij de halte van station Zaandam Kogerveld, noteerde ik vast wat gegevens, zoals de tijd van het inchecken en wat de lezer me zou gaan melden.
Ik noteerde ook het kopje 'kilometerstand' want de prijsbewuste reiziger wil natuurlijk wel weten wat hij betaalt voor een ritje waarvan niet gecontroleerd kan worden of het wel klopt wat je betaalt.

Ik stapte in, en hield mijn kaart voor de lezer, en vroeg daarna aan de chauffeur naar de kilometerstand. Totaal verbijsterd vroeg hij me of ik het wilde herhalen.
Dus ik vroeg nogmaals naar de kilometerstand, waarop de chauffeur mij vroeg wat ik daarmee moest, waarop ik natuurlijk uitlegde dat dat voor de chipkaart was.
Nog steeds onbegrijpend vroeg de chauffeur het nogmaals, en boog zich naar me toe, waarna ik nors: 'Meneer, wie bent u!?' naar m'n kop geslingerd kreeg.

"Een reiziger." Antwoordde ik gortdroog. Uiteindelijk kreeg ik wel de kilometerstand te horen en kon ik eindelijk aan mijn reis beginnen. Inmiddels had de bus een goede 40 seconden stilgestaan: iedereen zou eens naar de prijs moeten vragen, dan waren er binnen de kortste keren prijstabellen op internet te vinden.
Bij het eindpunt in Amsterdam vroeg ik wederom naar de kilometerstand. Thuis aan het berekenen geslagen, en dan kom ik met de prijs 1200 meter te kort: oftewel: de kilometerstand van de bus komt niet overeen met die van de berekende prijs. Misschien moet ik Connexxion daar eens over bellen, en die 12 cent terugvragen. Daarop krijg ik waarschijnlijk een antwoord dat alles goed gegaan is, maar als hun het niet weten, kan ik het ook niet weten, dus komt u maar op met die 12 cent!

Belachelijke sticker in Connexxion bus

"Wachten op het groene lampje en het piepje"

Tenminste, dat was ongeveer de kop van een artikel in het Noord-Hollandsch Dagblad, dat ging over voorlichting over de OV-chipkaart. Daar was gek genoeg een bus van Connexxion voor naar een verzorgingstehuis in Purmerend gereden, terwijl Connexxion alleen nog een miezerig lijntje naar Alkmaar of iets dergelijks exploiteert. Van Arriva geen woord.
Volgens het voorlichtingsmannetje maken alle mensen zich te druk, en is er helemaal niets aan. Ook de journalist die het betreffende stukje van commentaar voorzag verkeerde nogal in hogere sferen.
"Bij het instappen bij het kastje houden, wachten op het groene lampje en het piepje en bij het uitstappen nogmaals hetzelfde kunstje. Hoe makkelijk kan het aflezen van een OV-chipkaart zijn?" Was een van de zinnen uit het artikel.
Verder liep het artikel weer over van de gebruikelijke onzin, en deed men het over komen alsof je een OV-chipkaart koopt, een bus binnenstapt, incheckt, en bij het uitstappen weer uitcheckt, en je er verder geen omkijken naar hoeft te hebben (of beter gezegd: dat is wat de vervoerders willen, want die verdienen bij fouten dan tenminste lekker)

Niet zo heel veel later verscheen er een artikel in diezelfde krant waarin euforisch gesteld werd dat 'Groot Amsterdam' (waar Purmerend ook ineens onder schijnt te vallen) over ging op de OV-chipkaart. Van de gestelde termijn van ongeveer een jaar waarin OV-chipkaart en strippenkaart naast elkaar blijven bestaan, was in dat artikel niets terug te vinden: 3 maanden na in werking stelling van de apparatuur in Zaandam, Waterland en Amsterdam, moest de strippenkaart daar de prullenbak in verdwijnen.

In hetzelfde stukje dezelfde propaganda: het gaat allemaal prima, maar 'het is een gigantische operatie, die veel zorgvuldigheid vergt' Zoiets stond er tenminste indirect te lezen: Connexxion mag mij bellen wanneer ze dat niveau bereikt hebben.

Goed.

Al met al ging het de afgelopen 5 maanden dus best goed. Ok, ik zal eerlijk zijn: in de afgelopen 5 maanden heb ik m'n chipkaart amper aangeraakt, en de keren dat ik 'm wel aanraakte ging ik er niet echt mee op stap, en pleegde ik alleen doorsteekjes in de Amsterdamse metro (alhoewel ook dat grandioos mis kan gaan, dat heeft de praktijk al meedere malen bewezen)
Het voorval met de uur-kaart, laat ik verder buiten beschouwing, daarvan heb ik al uit de doeken gedaan dat dat nogal wat moeilijkheden opleverde.

Welnu, Amsterdam kreeg het op zijn heupen, en hoopte al in April de strippenkaart in de metro af te mogen schaffen: in plaats van te wachten tot dat officiëel was, begon het GVB al agressief posters op te hangen waarop stond: 'voorkom dat u straks voor een dichte poort staat!' Een voorval waar ze op hun vingers voor werden getikt.
April kwam er niet door, dus toen hield men het maar op 25 Juni: Volgens een stuk van een gemeenteraadsvergadering dat ik laatst downloadde, vond menig politiek Amsterdammer dat 'te snel om alle kinderziektes uit het systeem te halen'
Ik krijg soms het idee alsof men bang is dat dit systeem gaat puberen, of op enige andere manier van plan is volwassen te worden: HET ZIJN GEEN KINDERZIEKTES MEER!
Daarnaast vraag ik me af hoe ontzettend naïef je moet zijn om in de politiek te belanden: iemand die werkelijk gelooft dat de problemen opgelost worden door afschaffing van de strippenkaart een maandje vooruit te schuiven, heeft het brein van een pinda.

25 Juni kwam er dus ook niet door, 27 Augustus wel: vanaf die tijd was het niet meer mogelijk om de strippenkaart te gebruiken in de metro, iets waardoor ik steeds meer geneigd ben om eens te schrijven naar degene achter de strippenkaart, om dat 'Nationale' van 'Nationale Strippen Kaart' eens te verwijderen, want nationaal was het na Rotterdam al niet meer.

Tussen al het geharrewar in Amsterdam, zou bijna Arriva vergeten worden: om 'compensatiekaart-gedoe' zoals in Rotterdam te voorkomen, wou men in ieder geval in omringende concessies de apparatuur wel werkend hebben.
Arriva zei dat alles redelijk soepel verliep, en dat er begin mei gechipt kon worden in Waterland. Mei kwam, eindigde, en het bleef stil. Vlak voor het einde van mei gooide men het op begin Juni. Juni kwam, en... warempel, toen ik op 12 Juni op het Beatrixplein in Purmerend op de 102 naar de Korenstraat stapte, zag ik op de lezers ineens 'Dienst geopend' staan, waar tot voorheen foutmeldingen en 'Dienst afgesloten' had gestaan.

Ik stond te wapperen met m'n strippenkaart, die ik op kon bergen omdat het vervoer nog gratis was rond half 7 's avonds (op koopavonden is het vervoer binnen Purmerend gratis) Terwijl ik even onbegrepen stond te wachten op een reactie van de chauffeuse, keek ik even nieuwsgierig naar de lezer aan mijn rechterhand.

Toen ik was gaan zitten, pakte ik eens m'n anonieme chipkaart uit m'n zak, en hield 'm voor de lezer. PIEP! Deed de lezer, vergezeld van een welkomstboodschap. Even was ik euforisch, maar daar achteraan kwam angst: wat was er nu met m'n kaart gebeurd? Wat was er nu hoogstwaarschijnlijk van afgeschreven? Dus snel hield ik 'm er nog maar eens voor, waarop de lezer 'Bedankt en tot ziens' zei, of iets in die richting.
"Hij doet het," zei ik, me enigszins inhoudend, tegen de chauffeuse.
"Nou, dat hoort niet de bedoeling te zijn," zei ze kortaf.

Terwijl de bus verder reed, met de chauffeuse duidelijk pogend zo hard mogelijk door elke bocht te karren en zo laat mogelijk bij elke halte te remmen, pakte ik de videocamera, om te zien wat de reactie van zo'n lezer zou zijn bij het 'zien' van een Nederlandse identiteitskaart (ja, ook daar zit tegenwoordig, om mij onbegrijpelijke redenen, een chip in)
Ik filmde hoe tot 2 maal toe de lezer piepte en 'Leesfout!!!' zei. Ik zette het materiaal in de computer, om het daarna op Youtube te plaatsen.

Ik mailde Arriva over het voorval, en kreeg eerst het dringende advies goed te kijken of mijn vraag niet bij de 'meest gestelde vragen' stond, maar nee, ik wist heel zeker dat mijn vraag daar niet tussen stond.
Ik had niet de hoop snel antwoord te krijgen van Arriva, maar anderhalve dag later, kreeg ik antwoord, waarop me gemeld werd dat 'waarschijnlijk het basistarief afgeschreven is'
Wel verdorie... kunnen ze nou nooit iets zeker weten met dat achterlijke kaartje!?
In ieder geval zou later blijken dat er niets van m'n kaart afgeschreven was, wat misschien aangeeft dat de lezers op het gratis tarief ingesteld stonden (maar die mogelijkheid acht ik zeer onwaarschijnlijk)

Een paar dagen na het antwoord kreeg ik, na een tip van een lezer, dit bericht onder ogen:
Ik wordt genoemd als OV-kenner

Ik vond het een hele eer dat ik een 'OV-kenner' genoemd werd (heeft iemand daar een definitie van?), maar was niet gelukkig met het feit dat mijn naam vermeld werd: begrijp me niet verkeerd, vanwege m'n website ben ik al prima te vinden op het internet, maar uit dat bericht leek net alsof ik blij was dat er ook eindelijk in Waterland gechipt kon worden, wat ik uiteraard niet ben, want die kaart blijft onhandig en zo slecht werken dat ik nog steeds niet zie waarom dit landelijk ingevoerd zou moeten worden.

Gelukkig was een mailtje naar de redactie genoeg om mijn naam te laten verwijderen.

De radio...

Op 18 Juni, besteedde men bij 'De Klaaglijn', een programma van Radio Noord Holland (een soort Kassa, maar dan op de radio) aandacht aan de OV-chipkaart. Helaas werd het geen 'Klaaglijn' maar 'Vraaglijn' Het ging alleen maar over ouderen die vroegen wat ze met hun strippenkaart moesten doen, en dat soort simpele vragen: ik zeg niet dat ze die niet mogen stellen, want de informatievoorziening is zeeeer summier, maar het maakt het voor de mensen die echt een klacht hebben, ik dus, niet gemakkelijk.

Wat wou namelijk het geval: Ergens in Maart verstuurde ik weer eens 8 claimformulieren richting het GVB, een overzichtje:
Datum Gebeurtenis Te claimen bedrag
23-04-08 Op station Spaklerweg wordt mij een 'incidenteel tot ziens' gewenst 4,00
23-04-08 Als gevolg van het bovenstaande incidentele tot ziens, raak ik ook m'n overstaprecht kwijt, de reis terug die ik 10 minuten na uitchecken alweer aanvang, kost me daardoor gewoon weer het basistarief inclusief de kilometers die ik maak. 0,70
02-10-08 Ondanks het feit dat je met een negatief saldo altijd uit hoort te kunnen checken, wordt me dat bij uitchecken op station Amsterdam CS na inchecken op hetzelfde station, gewoon geweigeerd, gevolg: instapborg weg. 4,00
07-10-08 Ondanks het feit dat er tussen in en uitchecken op hetzelfde station slechts 2 minuten zit, wordt me bij het uitchecken op Amsterdam CS toch basistarief gerekend. 0,70
28-11-08 Een overstap van een Connexxion bus naar een GVB bus op station Sloterdijk gaat volledig de mist in, als ik in de GVB bus incheck, maar, zonder dat de lezer die incheck meld, ook weer uitcheck: bij het werkelijke uitstappen op Amsterdam CS, wordt me daarom de instapborg afhandig gemaakt. 4,00
23-12-08 Zelfde verhaal als 23-04-08: na een incidenteel tot ziens ben ik mijn instapborg kwijt. 4,00
23-12-08 Ik ben op station Spaklerweg, waar me bij het uitchecken een incidenteel tot ziens gewenst werd, aan de verkeerde kant uitgestapt: ik check weer in, om via het station naar de andere kant te lopen, daar aangekomen raak ik wederom m'n instapborg kwijt door een incidenteel tot ziens, bij het koffiehuis van het GVB heb ik echter al 3,30 teruggekregen, dus het basistarief resteert 0,70
23-12-08 Als gevolg van het incidentele tot ziens ben ik mijn overstaprecht kwijt: ik betaal voor de terugweg, die 10 minuten na uitchecken weer aanvangt, gewoon weer het basistarief naast de kilometerprijs 0,70
Totaal 18,80
Drie weken later (!) kreeg ik bericht terug dat mijn claims te laat waren ingediend: men had 'ineens' een termijn van 2 maanden ingesteld, die inging na 'ontstaan' van de claim: mijn claims waren alle na die 2 maanden ingestuurd, dus werden die niet meer behandeld. Punt.

Welke idioot heeft dat bedacht! Was het eerste wat in me op kwam: het is natuurlijk verdedigbaar: die hele claimregeling kost ze handen vol geld, maar de manier waarop men die claimtermijn ingevoerd heeft, is buitengewoon geniepig: nergens heeft men dat bekend gemaakt (ook op de website van het GVB is het niet 1-2-3 te vinden)
Ik belde daarover met de klantenservice, maar daar kwam ik niet veel verder dan dat het zo zij, en dat ik m'n geld gewoon niet terugkreeg.

Terwijl ik op het punt stond een brief te versturen (waar heel waarschijnlijk toch niet op gereageerd zou zijn) besloot ik die bewuste 18 Juni eens met 'De Klaaglijn' te bellen. Helaas was het te druk om mijn verhaal te kunnen doen, maar een week later werd ik in de ochtend teruggebeld, en zou ik alsnog in de uitzending komen. Zou, ja... want ik hield er ernstig rekening mee dat de discussie redelijk ging verzanden in precies dezelfde vragen als de week ervoor.
En uiteindelijk bleef er ook niet veel tijd over: in 2 minuten moest ik de hele situatie uitleggen en wat er fout was gegaan. Maar (heel gek) ineens was het GVB coulant, moesten mijn claims 'onderzocht' worden, en had niet horen te gebeuren.... ja ja blabla.

Ik zou in ieder geval teruggebeld worden over de gang van zaken.

Terwijl ik op antwoord wachte, ondernam ik laat op de maandagmiddag, een reisje naar Amsterdam, waarbij ik vergat dat de IJ-tunnel gedeeltelijk afgesloten is, en alleen lijnbussen en hulpdiensten de tunnel mogen passeren, en het daarom wat langer duurde voordat ik in het centrum was.
Uiteindelijk zonder al teveel problemen bij het eindpunt, Amsterdam CS, gearriveerd, en daar direct de metro ingedoken.
Eerst maar eens een bonnetje printen, om te zien wat mijn chip-actie in de bus van Arriva had gedaan met mijn kaart.

Het resterende saldo bedroeg nog steeds 3,11. Er was niets gebeurd bij de in- en uitcheck-actie in de Arriva-bus! Terwijl ik het bonnetje op stond te vouwen kwam er een man met een fiets de trap opgezeuld, en constateerde dat hij niet met zijn fiets door een gewoon poortje kon. Hij vroeg een van de controleurs om uitleg, die hem op een gewoon geopend poortje wezen. Hij hield de kaart ervoor, en een dubbele piep, die een ongeldige kaart of welk malheur dan ook, aan moet tonen, schalde uit het poortje, waarop een van de controleurs een goedkeurend knikje maakte, en de jongen maakte dat hij wegkwam (ik vermoed dat hij inderdaad een ongeldige kaart had, en daarom het hazepad koos)

Onbruikbare automaat
Je meent het...
Ik checkte in, en liep ondergronds door de metro naar de andere zijde om op de tram te stappen. Dat was de bedoeling tenminste... ik wilde uitchecken, en voor de zoveelste keer mocht ik er, vanwege een 'te laag saldo' niet uit. Ik gaf het direct op, en liep naar een van de controleurs, om te vragen wat ik nu moest doen.
Terwijl ik net het gesprek gestart was groette hij een dame overdreven duidelijk, waarop ik me maar meteen weer omkeerde... het is me al vaker gebeurd dat controleurs ineens volledig hun aandacht verliezen als een bekende van hun passeert, een in mijn ogen nogal hinderlijke gewoonte.

Ik draaide me om, maar de controleur liep me achter na, en vroeg of ik in of uit wou checken. Ik zei dat ik uit wou checken, dus pakte hij m'n kaart en ging uitleggen wat ik precies moest doen om uit te checken, ondanks het feit dat ik 'm duidelijk maakte dat ik dat wel wist. Toen hij ook het 'Saldo te laag AUB opladen' gadesloeg, verwees hij me naar 'een blauw mevrouwtje' die me wel ging helpen.

Inderdaad, een 'blauw mevrouwtje' zou me gaan helpen: vanwege de aanstaande verbanning van de strippenkaart in de metro staat er op CS, aan de stationszijde, een soort kraampje waar je direct een persoonlijke kaart aan kan vragen. Een van de pubers die daar bij dat kraampje stonden, gehuld in een diepblauwe trui, werd gewenkt door de controleur die mij zojuist meende uit te moeten leggen hoe uitchecken in zijn werk ging.

Ik legde de situatie uit, maar ze begreep me in eerste instantie niet. "U heeft ingecheckt?"
'Ja," zei ik kortaf.
"Maar u mag niet uitchecken?"
Ja, zei ik nogmaals kortaf.
"En wat zegt ie dan?" "M'n saldo is te laag, ik moet 'm opladen."
"Nou ja, dat hoort helemaal niet." Zei ze verbaasd.
"Nee, dat is de theorie, de praktijk ligt iets anders."

Ze liep mompelend naar een automaat om een bonnetje te printen, waarop mijn incheck vermeld stond, maar niet m'n uitcheck, omdat dat natuurlijk niet mocht.
Ze bekeek het bonnetje aandachtig. "U heeft echt ingecheckt?" vroeg ze nogmaals.
Ik wees op het bonnetje.
"Ja, maar kijk, u staat negatief, dus dan kunt u niet inchecken," zei ze volledig overtuigd van haar gelijk.

Ik wees nogmaals op de incheck die wel degelijk op het bonnetje vermeld stond, en herinnerde haar even aan wat simpel hoofdrekenwerk: -0,89 + 4,00 is nog steeds 3,11, en daarmee was ik dus ook ingecheckt. Een collega van haar, vroeg wat er mis was, waarop de eerste smurfin de situatie uitlegde.
"U heeft wel ingecheckt, maar u mag er niet uit omdat uw saldo te laag is?" Herhaalde ze om de situatie te begrijpen.
"Ja," zei ik voor de zoveelste keer.

"Nou, dat heb ik echt nog nooit gezien, dat is de eerste keer dat ik dit zie," zei ze ontsteld.
"Oh dit gebeurt zo vaak," zei ik met een stoicijns gezicht.
"Echt waar?" Zeiden ze beide tegelijk.
"Oh jahoor, dit is de 4de of 5de keer al," zei ik, geheel naar waarheid.
"Maar het GVB wil niet luisteren, die willen niet horen dat het systeem 1 grote bende is."

"Nou, weet u wat u doet, als u even het kantoortje binnengaat, en het bonnetje laat zien, krijgt u vast meteen uw geld terug," zei smurfin 1, smurfin 2 had het te druk andere mensen aan een chipkaart helpen.
"Dat zou de eerste keer zijn," grinnikte ik pinnig, ook al kon zij er niets aan doen.

In het kantoortje moest ik kort wachten op een voorganger, maar toen ik aan de beurt was smeet ik achteloos m'n chipkaart op tafel, met de uitleg dat ik niet uit mocht checken: hij zocht het maar uit.
Wat volgde was het resultaat dat ik het (natuurlijk........) fout had gedaan. Ten eerste had ik niet ingecheckt, waarop ik het bonnetje even stevig onder meneer zijn neus dauwde, waar toch heel duidelijk een check-in stond.
Maar nee, ik was niet ingecheckt, dat kon ook niet, want ik stond negatief...
Mijn klomp brak... STOMME IDIOOT! (dat zei ik niet) Ik sta negatief omdat ik niet uit mag checken!
"Heer, kijkt u nou," zei hij terwijl hij het scherm naar me toe wilde draaien. Dat was in mijn ogen niet nodig, dus ik bleef volhouden dat ik netjes ingecheckt had, maar volgens hem kon dat echt niet.
"U heeft waarschijnlijk de kaart 2 maal laten lezen bij het poortje, en dus na het inchecken meteen weer uitgecheckt," waar hij die theorie vandaan haalt weet ik niet, want dat is me nog nooit gelukt: als dat gebeurt zal het poortje vrijwel direct melden dat je al ingecheckt bent, en zal het dus ook niet opengaan (het zal hooguit open blijven staan omdat je daarvoor gewoon incheckte)

Ik begon m'n verstand te verliezen, het was toch verdomme niet mijn schuld dat dat gebeurd was!?
Op een luider wordende toon bestreed ik zijn theorie, waarop hij me aanraadde niet te gaan schreeuwen.
"Als u een klacht heeft, dan schrijft u maar naar het GVB," was zijn advies.
"Ja, heel grappig, want daar wordt toch niet op gereageerd," zei ik kwaad.
"Dat is niet mijn probleem, u hoeft echt niet te schreeuwen, want daar wordt u niet leuker van," zei hij uiterst koel.
"Nee, jij ook niet, doei," zei ik, met een claimformulier in mijn hand.

De totale hoeveelheid claims blijft dus. Het systeem, dat op de 27ste van Augustus echt ingevoerd wordt, blijft gigantische gebreken vertonen, ik zou me als stad diep schamen als je dit wanproduct in huis hebt!

Datzelfde wanproduct bleek ook in staat om in ritjes van en naar IJmuiden telkens dezelfde fout te vertonen: een aantal keer een paar cent teveel, maar de tot tweemaal toe teveel gerekende 13 cent mag toch wel zwaarder aangerekend worden.
Ik kon de reactie van de telefonist(e) van Connexxion al voorspellen als ik belde om in totaal 37 cent terug te vragen, uitgelegd wat er per rit fout was gegaan.
"Maar meneer, wat is nou 4 cent?" Nou... denkt u daar niet te licht over! Laten we stellen dat de betreffende buslijn 2 maal in het uur rijdt, en in totaal een dienst van 14 uur heeft, en er op de betreffende heenrit bij 3 passagiers 4 cent teveel gerekend wordt. Dat vermenigvuldigen we met 52 weken van 5 dagen, (we houden het maar op forenzenverkeer)
4 cent maal 3 passagiers = 0,12 euro x 28 (alle diensten bij elkaar opgeteld) maakt 3,36.
Dan dat bedrag maal 260 dagen (52 x 5 = 260) maakt 873,6 euro.
Nou, wie wil... WACHT! De terugritten hebben we nog niet gehad. Alles maal 2: 873,6 x 2 = 1747,2 euro. Nou! Wie wil dat nou niet hebben! En dan hebben we het hier nog maar over 4 cent, en niet over de 13 cent die stelselmatig gerekend werd op de ritten naar IJmuiden. (voor degenen die het toch willen weten: dat zou op jaarbasis 5678,40 euro opleveren)

Dat dit slechts een schijntje is moge duidelijk zijn: de fout zit ergens midden in IJmuiden, en niet vlakbij het eindpunt: ik ben dus niet de enige die teveel betaalt, maar er zullen dus ook mensen tussen zitten die 1 of 2 cent teveel betalen. Daarnaast telt Nederland ontelbaar veel buslijnen, en ook daar kan (en zal) het dan ook wel fout gaan: het bedrag kan dus aardig oplopen, en je gaat mij niet vertellen dat de vervoerders die graag zien verdwijnen.

11 punten.

Je hoort er vrijwel niets meer van: de 11 punten waarmee de consumenten-organisaties de chipkaart graag verwelkomen, als daar tenminste aan voldaan werd. Daarom de 11 punten maar eens op herhaling:

1. De OV-chipkaart maakt het reizen met het OV gemakkelijker.
2. De OV-chipkaart maakt het reizen met het OV niet duurder.
3. Het aanbod van tarieven op de OV-chipkaart is overzichtelijk.
4. De reizigers worden goed geïnformeerd, met bijzondere aandacht voor ouderen en gehandicapten.
5. De prijsberekening van een reis is voor de reiziger transparant, voorspelbaar en controleerbaar.
6. Aan de kaart zelf zijn voor de reiziger geen kosten verbonden.
7. De privacy van de reiziger is gewaarborgd, zonder dat daar een financiële straf op staat.
8. De OV-chipkaart en de toegangspoortjes beperken de toegankelijkheid en de veiligheid van het OV niet.
9. De voorwaarden voor het gebruik van de OV-chipkaart zijn helder en evenwichtig.
10. Service en klachtenafhandeling zijn op een klantvriendelijke manier geregeld.
11. De reiziger kan vertrouwen op de goede werking van het systeem.

En dan ook maar op herhaling, wat er (of beter gezegd: niet) van terecht gekomen is:

1. Nou... nee, niet bepaald. Dat uitchecken blijf ik hinderlijk vinden: in de metro: geen probleem, maar in bus en tram nogal hinderlijk.
2. Nou... dat behoeft geen uitleg, natuurlijk wordt het duurder.
3. Nou nee, ook totaal niet...
4. Hoe vaak zal ik hier nee op zeggen? Als het ergens flink aan schort is het de informatievoorziening.
5. Prijsberekening transparant? NEE! Voorspelbaar? NEE! Controleerbaar? ja en NEE... de meeste vervoerders maken weinig haast met automaten om op busstations en dergelijke om je ritten te controleren: dat moet vrijwel allemaal op internet.
6. Natuurlijk niet... 7,50 euro voor de kaart zelf vragen is de normaalste zaak van de wereld...
7. Kan ik moeilijk over oordelen: ik heb geen persoonlijke kaart, maar ook met m'n anonieme ben ik allang bekend bij het GVB.
8. Natuurlijk beperken irritante metalen poortjes de toegankelijkheid van het OV: waar je vroeger kon gaan en staan waar je wou, dien je nu door een geopend (of in geval van chipgebruik) gesloten poortje te gaan. De veiligheid: tja... ik vermoed dat er eerst doden moeten gaan vallen voordat echt duidelijk wordt of de poortjes een in paniek op drift geraakte mensenmassa aan kunnen.
9. Nou... voor je door die voorwaarden heen bent: ze zijn totaal niet helder, en al helemaal niet evenwichtig: een goede werking van de apparatuur bijvoorbeeld (dat staat letterlijk zo in de voorwaarden) kan al niet gegarandeerd worden: de reiziger krijgt dan vaak het gezeik over zich heen.
10. Totaal NIET! Je moet een idioot claimformulier invullen als je je geld terugwil, in plaats van naar een kantoortje te lopen en direct het geld op je pas teruggestort te krijgen: bij het GVB is het bijvoorbeeld ook al niet mogelijk om dat na insturen van claimformulieren op de OV-chipkaart zelf teruggestort te krijgen.
11. Nou ja, zoals gesteld in punt 9: in de voorwaarden staat letterlijk dat een goede werking van het systeem niet gegarandeerd kan worden, juridisch gezien heb je vermoed ik weinig poot om op te staan, want men dekt zich in tegen fouten in het systeem.

Nieuwsgierig.

Mijn anonieme kaart was met -89 cent natuurlijk onbruikbaar, des te meer reden waarom ik hem op een dinsdagmiddag meenam, om te zien wat een lezer in de bus bij Arriva daarover te zeggen had.
Op de heenweg was er weinig te testen, want alle lezers waren uitgeschakeld, maar op de terugweg had ik beet: in de 102 van het Purmerendse Tramplein naar eindpunt Korenstraat, waren de lezers actief, en dus trok ik m'n anonieme chipkaart.
Ik hield 'm tegen het leesvlak van het geel-grijze geval, waarop de lezer iets meldde als: 'CI/O niet toegestaan, saldo te laag'
Later bleek uit een video-opname die ik ervan maakte, dat er 'CI/O niet toegestaan, T-P onvoldoende saldo: -0,89' gemeld wordt.
Voor degenen die zich afvragen wat 'T-P' betekent: het staat voor T-Purse, oftewel je Ticket Purse.
De eerste maal waarschuwde de chauffeuse mij dat ik de kaart slechts 1 keer voor de lezer diende te houden, maar toen ik zei dat de kaart leeg was, en er niets mee kon gebeuren snapte ze het wel.

Achter mij zat een Surinaamse man, die me aansprak: 'Werkt het al?' Vroeg hij, waarop iemand ergens in de bus 'nee' antwoordde.
"Ja," zei zowel ik als de chauffeuse, zij een stuk euforischer dan ik.
"Maar niet doen hoor, als je zo'n ding hebt en je hebt je abbonnement erop staan, en je checkt toch in, gaat ie gewoon geld afboeken: die producten werken nog niet." Zei ik erachteraan.
Hij reageerde verbaasd. Een vrouw naast hem, zei koeltjes dat het ook duurder werd, waarop de man aan mij bevestiging vroeg.
"Ja, van de halte Wijkcentrum naar het Tramplein kost je 1,30, waar je met de strippenkaart nu 98 cent kwijt bent." Er ging een siddering door de bus, en ineens was er overal geroezemoes: ik vermoed dat men langzaamaan wakker begint te worden (en dat werd tijd)

En mijn ritje valt nog mee: iemand die vanaf het eindpunt (of zo u wilt beginpunt) van de 102, de Korenstraat, opstapt en naar het Tramplein moet, betaalt nog meer: namelijk 1,45: een verhoging van 47 cent, en daarmee een verhoging van bijna 50 procent: geen consumentenorganisatie die daarover aan de bel trekt.

Uw NS-kaart is ook een OV-chipkaart!
"Uw NS-kaart is ook een OV-chipkaart!"
Ja... tegen wil en dank van menig reiziger...
CCV

Het verscheen, wanneer weet ik niet precies meer, ineens in de krant: in Purmerend waren een paar oplaadpunten verschenen voor de OV-chipkaart, niet alleen op het Tramplein kon je nu terecht, ook in een paar tabakswinkels. Via een hinderlijk geanimeerde web-pagina van het GVB kan je via Google Earth de adressen achterhalen: een gewoon lijstje waar je invoert wat jou regio is, is tegenwoordig blijkbaar niet meer mogelijk.

In ieder geval leerde een snelle blik op Purmerend mij dat we er hier in de Purmer-Noord bekaaid vanaf komen: als ik nu een strippenkaart wil kopen, dan zijn daar 2 adressen voor: de C1000 en de sigarenzaak op het plein verkopen beide strippenkaarten in alle soorten en maten. Met de chipkaart kan je vergeefs bij beide binnenlopen, geen van beide bezitten apparatuur om op te laden.

Nee, de eerstvolgende winkel waar dat wel kan zit een goede 1,5 km fietsen verderop. Dus ik ging daar maar eens langs.
Buiten ging ik eerst op zoek naar een beeldmerkje of iets dergelijks, waaraan je kan zien of je met de OV-chipkaart terecht kan in het betreffende winkelpand. Daar heb ik vergeefs naar lopen zoeken, maar binnen in de winkel zag ik het apparaat al staan: een grote grijze zuil met een kanariegeel blok erboven op, waar allerhande knopjes en sleuven inzitten.

Over de automaten kan ik vrij kort zijn wat betreft de bruikbaarheid: die zit rond de 25 % als je het mij vraagt: je kan transacties bekijken, maar bij wie (de vervoerder) je dat hebt gedaan, welke haltes je aangedaan hebt, en wat dat precies gekost heeft kan je niet echt nagaan: elke check-in kost je, volgens de automaat, 4 euro, maar nergens wordt die 4 euro weer bijgeschreven (zoals het geval is als ik in Amsterdam doorsteek met de metro-ingang, waarbij me (theoretisch) niets berekend hoort te worden)

Nog gekker wordt het als je op zo'n apparaat van CCV je producten gaat bekijken, bij mij staat, ondanks het feit dat al bijna een jaar verlopen is, nog steeds m'n RailEasy programmaatje op m'n kaart, dat aangeeft of ik eerste of tweede klas reis: de automaat weet dat echter niet: er staat 'onbekend product' een datum en tijd van opladen, maar hoe het product heet, daarvoor moet ik maar even op www.ov-chipkaart.nl kijken: Handig als je niet weet hoe je product heet, en je dus ook niet weet waar je naar moet zoeken!

De uur-kaart van het GVB, die inmiddels ook al een maand of 2 verlopen is, staat ook nog steeds in de geschiedenis van m'n kaart, maar daarmee hetzelfde verhaal: de automaat weet een datum en tijd, maar verder alleen dat het een 'onbekend product' betreft.
Zodra je echter voor 'Kaartgegevens' kiest, kan de automaat ineens vertellen dat je een voorkeur voor de 2de klasse hebt... waarom dat niet gewoon bij de producten gezet kan worden weet ik niet, maar ik zal wel te simpel denken.

Bij 2 winkeliers heb ik met m'n mond vol tanden gestaan: bij het kiezen voor 'opladen saldo' kreeg ik de keus om maar liefst 150 euro op m'n kaart te zetten. Waarom zou iemand in vredesnaam 150 euro op een kaartje laten zetten dat niet geblokkeerd kan worden bij verlies of diefstal (iets wat een smoesje is, want ook een anonieme kaart is perfect te blokkeren) en ook niet uit te keren is bij verlies of diefstal.

Ik ga er dan maar van uit dat die automaat het bij het verkeerde eind heeft, en zeg het tegen de winkelier, dat het niet kan, want er past niet meer dan 30 euro saldo op een OV-chipkaart. Volgens beide winkeliers kan dat wel, maar ik blijf volhouden van niet. Pas na zeer diep graven op internet kom ik ergens een berichtje tegen dat men met stille trom halverwege mei 2009 de saldolimiet opgeschroefd heeft naar 150 euro: waarom, ik heb geen flauw idee...

Absurde melding op CCV automaat
Wat kan er nog meer op de betreffende automaten: producten van het GVB opladen, uurkaarten en meerdaagse kaarten kunnen er allemaal via opgeladen worden.

'Greet! Moet je horuh!'

Op de dag dat ik snauwend van een Connexxion-chauffeur de vraag kreeg wie ik was (zoals eerder te lezen is op deze pagina) was ik eigenlijk van plan om in Amsterdam nog op de tram te stappen: toen ik zag dat het tegen 5 uur aanliep, besloot ik toch maar op huis aan te gaan, en bleef nog even bij een automaat hangen om een bonnetje te printen. Terwijl ik wat dingen noteerde, kwamen er 2 vrouwen luid kletsend de trap af, waarbij de een de ander waarschuwde 'dat ze haar sjip nog even na moest kijken'

Dat gezegd hebbende liep ze naar de saldolezer, en hield haar kaart ervoor: ik volgde alles vanuit m'n ooghoeken, en zag 'UCI' en 'UCO' over het scherm flitsen.
Ik grinnikte, en zei tegen haar: 'goh, bij u gebeurt dat dus ook, dat unknown check in'
'Watte?' Zat de dame met een heerlijk Amsterdams accent.
"Ja, unknown check in en unknown check out, dat gebeurt wel eens, dan weet het systeem niet waar je in en uitgestapt bent.' 'Oh echt waar?' Zei ze, en ze hield haar kaart nogmaals voor de lezer, waarna ik het UCI en UCO aanwees.
'Dat betekent dat het systeem niet weet waar je in of uitgestapt bent, en dat je niets hoeft te betalen.'
Ze lachtte, en riep toen naar haar reispartner: 'Greet! Moet je horuh! Die jonguh zegt net dat als er ukie en uko in het schermpie staat dat ik dan niks hoef te betaluh!'

Het maakte de dag uiteindelijk toch wel weer leuk: bij dezelfde automaat trof ik ook een verlaten wegwerpkaart aan: de kaart was nog puntgaaf, en, blijkende uit de opdruk, gekocht op de halte Reigersbos: apart detail was het feit dat er met de kaart wel ingecheckt was, maar nooit uitgecheckt, al zou het me niets verbazen als dat gewoon mislukt was omdat het systeem dat niet accepteerde.

Het buitenland...

Kijk naar Londen! Kijk naar China! Kijk naar Japan!

Het zijn veelgehoorde kreten van mensen die roepen dat de Nederlanders niet zo moeten zeuren over de OV-chipkaart: dat zijn vaak (heel gek) mensen met een erg groot belang bij invoering van dat ding.

Mij was al vrij snel vanaf het begin duidelijk dat de vergelijkingen totaal mank gaan: in Tokyo en China heb je geen metalen poorten waar je eventueel in vast kan komen te zitten (want ondanks dat beweert wordt dat dat niet kan, heb ik het al meerdere malen zien gebeuren) het zijn alleen metalen 'consoles' om de reizigersstroom enigszins in banen te leiden: als er al 'poortjes' zijn, zijn het 2 kunststof 'hekjes' die razendsnel openklappen bij een geldig vervoersbewijs. Degene die normaal gesproken geen belemmering kennen hebben sensoren aan boord om de poort te sluiten zodra iemand toch probeert zonder te betalen het perron op te komen, een voordeel, want je merkt dan ook meteen of je kaart wel gelezen is of niet.

En dan hebben ze ook zeer vriendelijke systemen voor de incidentele reizigers, of de mensen die slechts een weekje verblijven in het land van vakantie/zakenreis/weetikhet.
Waar wij hier dure wegwerpkaartjes hebben, en een anonieme kaart die met 7,50 aan aanschafkosten alleen al helemaal niet aantrekkelijk is voor incidentele reizigers, heb je in Tokyo een regeling dat je een met ons vergelijkbare anonieme kaart uit een automaat trekt, en die vervolgens oplaad, en gaat gebruiken: sta je op het punt om het land te verlaten, of te vertrekken naar een locatie waar men geen Suica kaart accepteert, dan kan je naar een loket gaan, of naar de automaat, waar je de kaart in kan leveren en je resterende saldo plus aanschafkosten van de kaart gerestitueerd krijgt: In Londen geldt hetzelfde systeem.

Over Londen gesproken trouwens: mijn ouders waren een week op vakantie in Groot-Brittannië, en deden meermaals Londen aan.
Ze hebben niet 'Ge-Oysterd' zoals je misschien zou hopen, maar hebben een 'dagkaart trein+ondergrondse' gekocht: voor slechts 15 pond en 40 pence konden ze een hele dag lang de metro in en uit gaan, en tussen Ingatestone en zones 1,2,5,6 reizen met de trein. Let wel: het betreft de daluren versie: de 'spitsversie' van hetzelfde kaartjes is duurder.

Hoe zou dat dan werken, zo samen met die Oyster card? Nou, heel simpel: via een magneetkaartje, een systeem zo betrouwbaar en simpel dat waarschijnlijk een OV-leek het ook nog wel snapt.
Die magneetkaartjes kwamen gewoon uit de automaat, en hebben een magneetstrip aan de achterzijde, precies in het midden aangebracht, zodat het niet uitmaakt welke kant je aanbied in de controle-automaat.
Dat zijn een soort 'grijpmachines' waar ik voor het eerst, als ik het me goed herinner tenminste, mee werd geconfronteerd op de wereldtentoonstelling van 2000 in Hannover: vriendelijk lage tourniquets met kaart-sleuven waren daar neergezet om de toegang te bewaken, versterkt door politie-agenten (denk ik) uitgerust met machinegeweren.

De uitleg ging te snel voor mij om als 12-jarige jongen te begrijpen, maar toen ik begreep wat er diende te gebeuren, namelijk het kaartje 'aanbieden' bij de sleuf, was het een makkie, en zelfs even schrikken geblazen: het kaartje werd uit m'n handen gegrist, en was binnen no-time aan de andere kant van de automaat alweer 'gecontroleerd uitgespuugd'
Wat ging dat verbluffend snel!
Sindsdien heb ik het systeem meerdere malen op de tv bij de BBC in actie gezien als er wat te melden was over het openbaar vervoer aldaar: in een sneltreinvaart schoten daar de magneetkaartjes door de lezers, waarna de tourniquets eenmalige toegang verschaften. In dezelfde sneltreinvaart overigens passeerden de reizigers.

Nog iets anders over Londen, waar zo graag mee vergeleken wordt wat betreft onze OV-chipkaart.
In de periode dat mijn ouders daar verbleven hebben ze het metronet frequent gebruikt. Meest opmerkelijke: veel lijnen, en een ontelbaar aantal treinen in een uur: zoveel zelfs dat op veel stations alleen bestemmingen van de betreffende 'tube's' hangen, en geen 'timetables' zoals die Engelsen dat zo mooi kunnen zeggen: binnen 2 minuten stond er een nieuwe metro voor je neus, en nog gekker: al die metro's waren ook nog eens redelijk gevuld, en dan te bedenken dat mijn ouders een dalurenkaartje hadden!

Nee, daarbij steekt 'ons' armetierige metrostelseltje in Amsterdam behoorlijk af. Het grootste, misschien wel belangrijkste verschil was de bezetting van de stations: vrijwel elk station dat mijn ouders aandeden, was uitgerust met 2 of meer 'staff-members' die je gerust aan kon spreken als je een vraag had, of problemen had met de automaat. En daar wringt nu net de schoen: hier in Nederland proberen we de menselijkheid van de stations te verbannen, en zetten we alleen op Amsterdam CS en Weesperplein en nog wat stationnetjes controleurs neer, alhoewel ik op dien te merken dat ik nooit verder gereisd ben dan station Holendrecht: hoe het dus op de 'eindpunten' Gaasperplas en Gein en dergelijke zit met controle van plaatsbewijzen weet ik niet, maar het zal er in Londen op een vergelijkbaar station vast beter mee gesteld zijn dan hier.

Zelfs het station Ingatestone, het treinstation waar m'n ouders opstapten om Londen te bereiken, was een 'gat' dat kwa inrichting te vergelijken is met station Purmerend-Overwhere, of andere voorstads-stationnetjes waar de loketten al lang gesloten zijn: ook daar was gewoon een loket aanwezig: dat was natuurlijk niet de hele dag geopend, maar toch was er doordeweeks en zelfs in het weekend (!) bemanning op het station: daar kunnen we hier in Nederland nog wat van leren.

Blip met de MOBIB

Nee, dat is niet de slogan waarmee reclame gemaakt wordt voor de belgische tegenhanger van de OV-chipkaart, maar het had zomaar zo kunnen zijn: onder dezelfde drog-redenen als hier in Nederland werd daar een nieuw betaalsysteem voor het OV geïntroduceerd: het werkte sneller, makkelijker, en men hoefde niet meer in de rij voor een kaartje.
Opmerkelijkste verschil met Nederland: daar kan je WEL meerdere mensen laten reizen op 1 kaart, mits je wel evenzoveel geldige reisproducten op je kaart zet als dat er mensen met jou meereizen.

Ik heb dat eens nader bekeken, en kan, net zoals hier, de voordelen er niet echt van ontdekken, en al helemaal van het samenreizen niet. Stel dat jij met 3 vrienden op stap gaat, maar die drie vrienden zijn niet in het bezit van zo'n superhandige MOBIB-kaart. Je plaatst bij een loket of automaat 4 maal hetzelfde reisbewijs op de kaart, en stapt de bus in.
Je houdt de kaart voor de 'ontwaarder' (de lezer, maar dan op z'n Belgisch)
Indien je meerdere reisbewijzen op je kaart hebt staan, dien je doormiddel van de knopjes op de ontwaarder de juiste reisbewijzen te selecteren, en (nu komt het) voor elke extra reiziger je kaart nogmaals voor de ontwaarder te houden. Nu weet ik niet hoe het systeem wat daarvoor gebruikt werd in elkaar steekt, maar ik ga mij dan serieus afvragen wat sneller werkt.

Samenreizen was trouwens ook een idee dat met een experiment met een soort chipknip in Groningen mogelijk was: in plaats van een RFID kaart, of gewoon de chipknip op de bankpas die vele Nederlanders al bij zich dragen, was er een aparte chipkaart voor het OV verkrijgbaar, waar je mee betaalde. De site waarop dat nieuws rondom die kaart, de Tripperpas, te lezen was, meldde dat het een zeer belangrijk experiment voor de huidige OV-chipkaart was geweest (het experiment werd in 2000 gehouden)
Dat men duidelijk niet leert van eerdere experimenten moge duidelijk zijn, want naast het feit dat men zonodig met RFID technologie moest klooien, bleek uit een evaluatie dat het 'meereizen' op andermans kaart, waarbij dus gewoon betaald werd voor een meereizende kennis, immens populair was. Wat doen we dan? Juist. Die optie vooral niet mogelijk maken op de huidige OV-chipkaart.

Campagne

Met alle ellende over de chipkaart zou je bijna vergeten (al is dat niet moeilijk om dat alsnog te doen) dat er zowaar nog reclamecampagne's lopen voor die OV-chipkaart.
Niet dat je daar veel van merkt, tenzij je veel naar de Amsterdamse TV zender AT5 kijkt, maar anders merk je er vrijwel niets van, behalve een losse reclamebanner hier en daar op een website (en ja, u begrijpt het al, zonder internet en AT5-kijken merk je er echt niets van)

Simon Vinkenoog was de trekker van 1 van die campagnes: Niet dat ik dat ooit gemerkt heb, sterker nog, ik heb nooit geweten dat hij daaraan verbonden was, maar ja, ik kijk dan ook vrijwel nooit AT5.
Het was de vermaarde dichter niet gegund om de invoering ook nog mee te maken. Tenminste, dat denk ik, want het lijkt wel alsof heel bekend Nederland, dat vrijwel nooit in bus, tram, trein of metro zit, die kaart het einde vindt, en maar wat graag een reclamecampagne voor zijn rekening neemt.
Maar zoals gezegd, meneer Vinkenoog overleed op 12 Juli 2009: Het GVB wist niet wat te doen met de campagne, en besloot na overleg de reclamevoertuigen een tijdje binnen te houden: ik denk dat weinig reizigers dat gemerkt hebben, maar dat terzijde.
Hij maakte dat dus niet mee, en eigenlijk snap ik niet helemaal waarom: niet dat hij niet dood had mogen gaan, maar in Duitsland is laatst een vrouw een hond geweigerd omdat ze te oud bevonden was: ik stel voor dat er voor de OV-chipkaart ook geen BN'ers meer aangetrokken worden met een hoog risico op voortijdig overlijden.

Misschien dat het GVB daar naar geluisterd heeft, maar je kan ook zeggen dat ze veel te ver naar de andere kant doorgeslagen zijn. Struikelden mijn broer en ik eerst over de video's van 'Tante Jo en The Kid' die voor de RET hun belachelijke kunstjes vertonen, daarna wist een vage Amsterdammer het nog veel bonter te maken: Een of andere rapper, Double-X genaamd, zou het GVB vrijwillig benaderd hebben om een heuse rap over de OV-chipkaart te maken: ik denk dat er gewoon een smak geld geboden is.
In ieder geval is er een clip gemaakt waarin hij zichzelf en zijn homies compleet belachelijk maakt, het resultaat kan je hier - dat vind ik wel een aardige afsluiting voor dit artikel - zien.